Cách đây chừng vài năm, nói đến Apple là nói đến sự tiên phong, người đi đầu trong việc tạo ra những thứ mà con người muốn. Tuy nhiên, hiện tại có lẽ đã khác. Mới đây, trang Gizmodo đã có bài viết nói về việc Apple bắt đầu chậm chân hơn các đối thủ của mình. Mình xin dịch lại bài viết đó và giữ nguyên các quan điểm, nhận xét của tác giả bài viết. Bài viết của Gizmodo: Apple chưa bao giờ muốn làm ra cái iPad mini cả (trước đây Steve Jobs đã nói máy tính bảng 7" sẽ không có độ tối ưu cao như iPad 9.7", phần mềm của máy tính bảng muốn hay muốn đẹp là phải coi trên màn hình 10"). Apple bị buộc phải làm ra nó, và thủ phạm bắt Apple làm điều đó chính là cả một đội quân máy tính bảng đang có mặt trên thị trường. Đây cũng không phải lần đầu tiên trong năm Apple chơi trò rượt đuổi theo sau người khác. Tính từ đầu năm nay mỗi khi Apple ra mắt một sản phẩm mới, rõ ràng Apple đã không còn thể hiện được tính tiên phong trong toàn ngành nữa. Có lẽ sự chuyển mình từ vị thế người dẫn đầu thành kẻ theo sau là một điều khó tránh khỏi. Rõ ràng mà nói, chiếc iPad mini là câu trả lời của Apple cho sản phẩm Kindle Fire ra mắt từ năm ngoái và chiếc Nexus 7 ra mắt hồi mùa hè năm nay. Nhìn iPad mini cứ béo phị ra, cả về hình dáng lẫn cấu hình. Nhớ lại lúc trước khi ra mắt iPhone 5, Apple không cho rằng người dùng thực sự muốn có một chiếc điện thoại màn hình to. Và trước đó nữa thì sao? Vụ bản đồ Apple Maps (thay thế cho Google Maps) là một sai lầm lớn của Apple và không ai khác, chính khách hàng của hãng phải gánh chịu những hậu quả do Apple gây ra. Và bây giờ thì họ phải thu xếp lại mọi chuyện để khắc phục lỗi lầm của mình. Nếu so sánh Apple của năm 2012 với Apple của khoảng thời gian từ 1998-2010 thì có thể thấy, Apple trước đây không phản ứng lại (chạy theo) với thị trường mà chính họ mới là người tạo ra thị trường đó. Có ai muốn sở hữu một chiếc máy tính bảng trước khi iPad ra đời không? Có ai nghĩ lại một chiếc smartphone là như thế nào trước khi iPhone xuất hiện không? Những sản phẩm này đã định nghĩa lại công nghệ là như thế nào trong suốt một thập kỷ. Và thậm chí chuỗi cửa hàng bán lẻ của Apple cũng là thứ mà không ai có thể nghĩ tới (và làm được) trước khi Apple tự tay làm. iPad mini Bên cạnh đó, một số sản phẩm khác của Apple cũng có những bước tiến lớn ví dụ như iPod. Mặc dù trước khi iPod ra đời, máy nghe nhạc MP3 có rất nhiều tuy nhiên lại không có mẫu nào được thiết kế tốt và thân thiện với người dùng như iPod. Máy tính cũng thế, MacBook Air đời đầu (2008) không có gì đặc biệt, nó chỉ là một cái laptop có giá bán trên trời. Nhưng đến đời MacBook Air 2010 thì lại là một thanh kiếm Nhật thật sự mà bạn có thể mua và sở hữu nó. Dòng máy tính Ultrabook mới ra đời sau này chính là thứ đang cố đuổi theo bóng dáng của MacBook Air. Tương tự với máy tính iMac, trước đây không máy tính nào giống nó cũng sẽ không có máy nào làm lại được như vậy. Chưa hết, Apple còn là hãng biến một cái từ thông dụng như "retina" (võng mạc) trở thành một chuẩn chung của ngành công nghiệp chế tạo máy. Họ là công ty có thể biết được cái người ta muốn trước khi họ tự nghĩ ra được bất kỳ ý tưởng nào. Khi họ (Apple) quá giỏi thì tất nhiên sẽ mang lại thành công, thành công mang lại tầm cỡ, và tầm cỡ thì sẽ dẫn đến sự chậm chạp. Vậy Apple hối hả ở đâu? Trước đây, iPhone cũ với màn hình 3,5" có doanh số bán rất tốt. Vậy tại sao phải "xoắn" ("fuss", ra mắt iPhone 5 màn hình 4")? Kindle Fire chỉ là một kẻ mạo danh nhỏ bé rẻ tiền, vậy tại sao phải hạ mình xuống cho bằng với "tầm cỡ" của nó (iPad mini 7,9")? Đây là những câu hỏi được nêu ra bởi các cổ đông và các thành viên ban quản trị công ty. Thật khó để tự hỏi điều tiếp theo sẽ là gì khi mà Apple giờ như một con gà đẻ trứng vàng. Đến khi bạn nhận ra thị phần của mình đang trở nên mờ nhạt, người ta đang xách tiền đi mua những chiếc điện thoại có màn hình lớn, mua tablet có kích thước nhỏ gọn và rủ bạn bè mua cùng thì lúc đó, bạn sẽ thấy mình đang đứng trong một tình huống bất thường và buộc phải phản ứng lại. Tuy nhiên, không dễ gì để làm ra được một sản phẩm khác và xóa nhòa hình ảnh của những sản phẩm đã ra mắt trước đó, và công ty trị giá hơn 575 tỷ USD này phải có nhiều hành động hơn, nhiều yêu cầu hơn để tạo ra được cho mình một sản phẩm như thế. Trong suốt những tháng gần đây, Apple đã phải dần dần đổi đường chạy của mình theo hướng của những hào quang mà các đối thủ của họ tạo ra từ 1 năm trước (hoặc hơn). Không có gì sai với Apple cả khi họ muốn tạo ra những thứ mà người ta muốn. Chỉ có điên mới không làm điều đó. Mặc dù những sản phẩm gần đây của Apple đều có những sự cải tiến rất điên rồ (innovation bug?), nhưng ngày càng có nhiều sản phẩm của họ khi ra đời lại mang bóng dáng của những sản phẩm khác. Một điều tưởng chừng như không thể nghĩ tới được đối với Apple của cách đây một thập kỷ.