Ngày xửa ngày xưa, tức thời nguyên thủy, con người không có báo chí. Mọi tin tức đều truyền miệng, vì thế cũng không có phóng viên, không có ban biên tập (nhưng đã có từ “nói lại cho rõ”). Rồi chữ viết ra đời. Khi học được chữ, ai cũng muốn vội vàng dùng nó để miêu tả trời đất, miêu tả cỏ cây hoa lá. Chưa ai vội nghĩ nên dùng chữ để viết báo. Nhưng viết thư người yêu thì khác. Tới ngày kia, tại một ngôi làng nọ, trên đất nước nọ, có một thiếu nữ viết thư cho chàng trai, giọng văn rất chân thành và dễ thương: “Em yêu anh vì anh có hàm răng to, bắp chân to và bộ ngực to”. Sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra nếu thư ấy đến đúng địa chỉ. Nhưng khi cô gái tới nhà chàng trai thì anh không có nhà, cô bèn ném qua hàng rào, và một chàng trai khác đi qua nhặt được. Chàng trai bèn đọc nó rồi viết xuống dưới thư: “Chân to, răng to và ngực to thì có gì để yêu, nếu mà trí não không to”. Sau đó ném xuống chỗ cũ. Một chàng trai khác lại nhặt thư lên (hồi đó chưa có tem, chưa có bưu điện nên thư phải tự mang đến, và tất cả mọi trai tráng đều có tên là Đàn Ông nên ai gặp thư đề “gửi đàn ông thân yêu” cũng có quyền nhặt). Anh ta bèn đọc rồi viết bên dưới: “Trí não to mà chỉ dùng để nghĩ chuyện bé thì có gì để yêu”. Rồi thả thư xuống. Tiếp đến anh thứ ba. Đọc xong rồi anh viết: “Nghĩ chuyện bé còn chưa sợ. Sợ nhất là nghĩ chuyện bé mà cứ tưởng chuyện to”. Cứ như vậy, lá thư được khắp các trai làng nhặt rồi sau đó ai cũng viết vô một câu (hồi đó đàn ông hễ gặp cái gì cũng nhặt). Bức thư được truyền tay nhau, người ta phải nối thêm giấy để đủ chỗ viết khiến thư to như một cái quạt. Đến khi chính chàng trai mà cô gái yêu cầm được nó, anh cũng không còn nhận ra thư ấy của mình. Anh chỉ lờ mờ cảm thấy tờ giấy này nói cái gì rất chung mà cũng rất riêng. Không thấy người yêu trả lời, hôm sau cô gái lại tới, lại thả một bức thư khác, với nội dung ngắn gọn: “Ngoài những cái anh to, em còn yêu cả những cái anh bé”. Lại một chàng trai khác nhặt và chàng lại đề thêm: “Như thế chỗ to chỗ bé không quan trọng, quan trọng là tâm hồn”. Rồi anh thứ hai tới, chua thêm: “Tâm hồn không có kích thước, nhưng vẫn có sự thấp cao”. Tiếp theo là anh thứ ba: “Thấp cao với ai? Chỉ cần với chính mình là đủ”. Tóm lại là lá thư được truyền khắp nơi với đủ thứ lời bình luận. Ngày nào cô gái cũng ném thư qua hàng rào, và ngày nào tất cả các đàn ông cũng đọc. Báo chí ra đời từ đấy. Phụ nữ là tổng biên tập đầu tiên và đàn ông là bạn đọc đầu tiên. Nhưng như thế thì báo chí không phát triển. Khi cô gái đi lấy chồng, tờ báo duy nhất ấy bị đình bản. Đàn ông có thói quen đọc và bình luận, chưa có thói quen sáng tạo vấn đề. Một cô gái khác thấy vậy bèn tiếp tục viết thư, nhưng kèm theo chữ là cả ảnh của cô được vẽ bằng bút lông ngỗng. Thế là tạp chí ra đời. Cho tới tận ngày nay, tạp chí vẫn cứ có ảnh các cô gái là vì thế. Nhưng những tờ báo đầu tiên chỉ phát mà không bán. Chắc các bạn thừa hiểu, không bán không thể tồn tại lâu. Song, những người làm báo hồi đó, do quá trong sáng, không hiểu được điều này. Họ cứ nghĩ tình cảm không thể kinh doanh được. Mãi tới lúc có cô gái viết: “Em yêu anh vì anh có xe bò”. Thư rơi vào một chàng trai và chàng bình luận: “Anh cũng có xe bò, sao em không yêu?”. Chàng thứ ba đọc được bèn rao: “Cả hai đứa đều có xe bò, mà chỉ có một con bò. Ai cần xe hai bò hãy tới gặp tôi”. Quảng cáo trên báo ra đời như thế. Nhờ quảng cáo, báo chí mới có doanh thu và mới tồn tại được. Lê Thị Liên Hoan
