Bữa sáng có thực sự là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày hay không? Đó vẫn còn là một câu hỏi gây ra nhiều tranh cãi trong khoa học dinh dưỡng. Các chuyên gia nói rằng những người ăn sáng thường giữ được thói quen ăn uống điều độ hơn, nghĩa là họ ăn ít calo vào các bữa còn lại, vì thế, duy trì được cân nặng khỏe mạnh. Nhưng các nghiên cứu gần đây lại không hề tìm thấy sự khác biệt cân nặng giữa những người ăn sáng và những người nhịn. Vậy theo những gì mà khoa học biết được ở thời điểm này, thì việc bạn có ăn sáng hay không sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể?
Đây là những gì xảy ra với cơ thể khi bạn nhịn ăn sáng
Lợi bất cập hại Theo báo cáo của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, những người ăn sáng ít bị mắc các bệnh như tim mạch, huyết áp cao và tăng cholesterol. Nhưng họ cũng nhấn mạnh bằng chứng khoa học chưa đủ để khuyến cáo những người nhịn ăn sáng nên thay đổi thói quen của mình. Bởi ở phía ngược lại, có những nghiên cứu chỉ ra nhịn ăn sáng và ăn một bữa tối từ sớm có thể đem lại lợi ích giảm cân. Mới đây, một nghiên cứu trên Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng Mỹ đã đánh giá lại những gì thực sự xảy ra trong cơ thể khi mọi người bỏ bữa sáng. Theo đó, những người này đốt cháy nhiều calo hơn khi nhịn ăn sáng. Nhưng thói quen này có thể gây ra nhiều tình trạng nguy hiểm. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Hohenheim ở Đức đã theo dõi 17 người trưởng thành khỏe mạnh trong 3 ngày riêng biệt: một ngày khi họ bỏ bữa sáng, một ngày khi họ ăn sáng bình thường và một ngày khi họ bỏ bữa tối. Hàm lượng calo và thành phần carbohydrates, chất béo và protein của cả 3 ngày đều được giữ như nhau. Vào những ngày tình nguyện viên không ăn sáng hoặc tối, các bữa ăn còn lại được tăng kích thước để bù đắp calo bị thiếu hụt. Mỗi ngày, các nhà khoa học đều thu thập mẫu máu của tình nguyện viên thường xuyên từ 7 giờ sáng đến 9 giờ tối. Từ đó, họ có thể đo nồng độ hooc-môn, nồng độ glucose, insulin và hoạt động của tế bào miễn dịch. Kết quả chỉ ra rằng, khi thời gian nhịn ăn được kéo dài bằng cách bỏ một trong hai bữa sáng hoặc tối, lượng calo mà các tình nguyện viên đốt cháy được đều lớn hơn so với ăn đều 3 bữa/ngày. Những phát hiện này phù hợp với các nghiên cứu khác trước đó. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không thấy có sự khác biệt về chỉ số đường huyết trong 24 giờ đó, sự thay đổi insulin hoặc hoạt động thể chất trong ba ngày đều giống nhau. Chỉ có một khác biệt, nồng độ glucose và dấu hiệu của tình trạng viêm và kháng insulin tăng cao hơn sau bữa trưa, đúng vào những ngày tình nguyện viên nhịn ăn sáng. Họ cũng oxy hóa được nhiều chất béo hơn, có nghĩa là cơ thể phân giải được nhiều chất béo dự trữ vào những ngày bữa sáng bị bỏ qua. Nghe có vẻ tốt, nhưng các nhà nghiên cứu nói rằng có thể đó lại là một nhược điểm. Con đường giảm béo dạng này đi đôi với sự suy giảm tính linh hoạt của quá trình trao đổi chất – là khả năng chuyển đổi giữa việc đốt cháy chất béo và carbohydrate của cơ thể – mà “trong dài hạn có khả năng sẽ dẫn đến viêm cấp thấp và suy giảm glucose nội môi“, họ viết. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng vì tình trạng viêm mạn tính ảnh hưởng đến độ nhạy cảm insulin, việc bỏ bữa sáng có thể góp phần làm suy giảm chuyển hóa, làm tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2.
Kéo dài thời gian nhịn ăn trong ngày có thể giúp tăng calo đốt cháy và giảm cân
Nhịn ăn sáng hay nhịn ăn tối? Courtney Peterson, phó giáo sư khoa học dinh dưỡng tại Đại học Alabama Birmingham, nói rằng cần có nhiều nghiên cứu hơn để đi đến những kết luận cuối cùng với bữa sáng. Còn quá sớm để biết liệu việc bỏ bữa sáng có thể gây ra một mức độ viêm nghiêm trọng hay không, cô nói. “Dữ liệu của các tác giả không ủng hộ ý tưởng cho rằng ăn sáng thì không tốt cho sức khỏe”, Peterson cho biết thêm. Mặc dù không tham gia vào nghiên cứu này, trước đây Peterson đã dẫn đầu một nghiên cứu chứng tỏ việc kéo dài thời gian giữa bữa tối và bữa sáng, bằng cách ăn tối sớm lên giúp đốt cháy nhiều calo hơn. Cô nói vì các nhà nghiên cứu chỉ đo mức độ viêm sau bữa ăn trưa, “có thể bỏ bữa sáng làm tăng viêm vào giờ ăn trưa nhưng giảm viêm vào các thời gian khác trong ngày“. Và vì nghiên cứu chỉ kéo dài vài ngày, nó không thể nói liệu bỏ bữa sáng thường xuyên có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe hoặc sự trao đổi chất hay không. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng ăn sáng hoặc ăn tối có thể giúp mọi người giảm cân, vì họ đốt cháy nhiều calo hơn vào những ngày nhịn ăn. Tuy nhiên, Peterson nói rằng mức độ viêm cao được ghi nhận sau bữa ăn trưa “có thể là một vấn đề”. Trên thực tế, việc nhịn một bữa ăn sáng hoặc ăn tối có thể là không khả thi với nhiều người. Họ có thể ăn nhiều hơn vào các bữa còn lại hoặc có xu hướng ăn vặt trong ngày. Tất cả các điều này đều gây phản tác dụng. Thêm vào đó, trong nghiên cứu này, những người bỏ ăn tối đã đốt cháy được lượng calo lớn hơn so với bỏ ăn sáng, Peterson nói có vẻ như đó là lựa chọn tốt hơn. Điều này phù hợp với đồng hồ sinh học của con người, cô cho biết: “Sự trao đổi chất và kiểm soát lượng đường trong máu của bạn tốt hơn vào buổi sáng so với buổi tối và ban đêm, vì vậy bạn ăn nhiều thức ăn hơn khi ngày còn sớm”. Tham khảo Time