Sáng 23/5, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) đã chủ trì tổ chức buổi Diễn tập quốc tế ASEAN-Nhật Bản năm 2018. Các đơn vị tham gia buổi diễn tập bao gồm thành viên mạng lưới ứng cứu sự cố, các đơn vị công nghệ thông tin của các Bộ, ban, ngành, các tỉnh và thành phố trên toàn quốc.
Tham dự Diễn tập ASEAN-Nhật Bản 2018 tại Việt Nam có khoảng 300 đại biểu, gồm đại diện lãnh đạo và các cán bộ kỹ thuật an toàn mạng từ các đơn vị thành viên mạng lưới ứng cứu sự cố và các cơ quan, đơn vị nhà nước, các hiệp hội, tổ chức, các công ty, doanh nghiệp, trong và ngoài nước.
Tại Việt Nam, Diễn tập ASEAN-Nhật Bản 2018 được tiến hành tại các địa điểm thuộc 3 khu vực miền Bắc (tại Hà Nội), miền Trung (tại Đà Nẵng) và miền Nam (tại TPHCM). Các đơn vị tham gia diễn tập theo sự điều phối chung của VNCERT. Chủ đề của cuộc diễn tập lần này là “Tấn công DoS/DDoS và hoạt động phối hợp ứng cứu, xử lý sự cố”.
Mô hình của buổi diễn tập năm nay gồm 3 cấp: cơ quan điều phối quốc tế, cơ quan điều phối quốc gia và các đơn vị hạt nhân. Trong đó, các đơn vị hạt nhân là nơi cần được bảo vệ nhất, nơi có thể gặp phải tình huống bị tấn công mạng trực tiếp hoặc gián tiếp, đồng thời cũng là đơn vị nên tham gia hỗ trợ ứng cứu sự cố tấn công mạng cho các đơn vị khác nhằm phòng tránh lây lan đến đơn vị mình.
Mô hình diễn tập này chính là cấu trúc của liên minh phối hợp quốc tế trong ứng cứu sự cố máy tính hiện đang được áp dụng. Do đó, khác với diễn tập APCERT và diễn tập ASEAN tập trung vào phân tích các loại hình tấn công mạng, diễn tập ASEAN – Nhật Bản tập trung vào tạo lập cơ chế phối hợp, vận hành nhanh và chính xác các công đoạn chuyển giao thông tin giữa tất cả các đơn vị có liên quan khi có tấn công mạng xảy ra.
Kịch bản diễn tập giả định có các cuộc tấn công mạng từ một nhóm tin tặc và gồm 3 giai đoạn và kéo dài trong 3 ngày:
Ngày 1: Giai đoạn cảnh báo. Nhật Bản phát hiện việc truy cập website và trao đổi email bị chậm lại, đồng thời có các cuộc tấn công DDoS nhỏ xuất hiện.
Ngày 2: Giai đoạn tấn công. Xuất hiện cảnh báo một cuộc tấn công diện rộng, sau đó các cuộc tấn công quy mô lớn gây ra tắc nghẽn việc truy cập website và ngừng trệ việc gửi nhận email của các đơn vị nạn nhân. Do vậy, việc liên lạc bằng điện thoại được sử dụng.
Ngày 3: Giai đoạn đỉnh điểm. Sau khi dịch vụ email được khôi phục, các email giả mạo chứa mã độc được gửi đến quan chức các quốc gia thành viên ASEAN. Các email lừa đảo tinh vi này sau đó làm bùng phát mã độc không chỉ trong các cơ quan, tổ chức chính phủ mà còn lây lan ra cộng đồng.
Theo nhận định của các chuyên gia, tình hình an toàn thông tin, tấn công mạng ngày càng tinh vi, phức tạp, và xảy ra trên diện rộng. Do vậy, các cuộc diễn tập được duy trì định kỳ hằng năm. Theo ghi nhận của Trung tâm VNCERT, năm 2017 đã có 13.382 sự cố tấn công mạng vào Việt Nam, bao gồm cả 3 loại hình Phishing, malware và deface. Trong đó, tấn công mã độc (malware) là 6.400 trường hợp, tấn công thay đổi giao diện (deface) là 4.377 trường hợp, tấn công lừa đảo (phishing) là 2.605 trường hợp.
Với năm 2018, số liệu mới nhất tính từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 4.035 sự cố tấn công mạng vào Việt Nam, với 2.661 sự cố deface, 766 sự cố tấn công mã độc malware, và 608 sự cố lừa đảo Phishing. Hàng ngày có khoảng gần 100.000 địa chỉ mạng của Việt Nam truy vấn hoặc kết nối đến mạng lưới máy tính ma (Botnet).
Yêu cầu đặt ra cấp quốc gia là phải giảm thiểu thiệt hại, đối phó với các tấn công. Mỗi quốc gia cần làm cho cộng đồng nhận thức được mức độ nguy hại của tình huống đang diễn ra và có biện pháp đối phó kịp thời.
Trong thời gian qua, với những nỗ lực không ngừng nhằm nâng cao năng lực cho Mạng lưới ứng cứu sự cố máy tính, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chủ trì và giao VNCERT tổ chức thường xuyên các cuộc diễn tập an toàn mạng quy mô lớn cho tất cả các Bộ, tỉnh trên cả nước.
Trọng Đạt