Trong đó, “giấc mộng Trung Hoa” của Facebook nhanh chóng vỡ tan khi nhà chức trách nước này rút giấy phép hoạt động của công ty con. Google có vẻ khá hơn đôi chút khi một bài bình luận trên tờ Nhân dân nhật báo lấp lửng về cánh cửa dành cho Google. Song, nó lại gây tranh cãi tại quê hương Google và vấp phải phản ứng quyết liệt từ phía chính nhân viên công ty. Mới đây, hơn 1.400 nhân viên Google đã ký vào lá thư yêu cầu hãng làm rõ về kế hoạch này.
Đường vào Trung Quốc của Facebook
| Mark Zuckerberg nỗ lực xây dựng hình ảnh tại Trung Quốc nhưng không thành công. |
Gần 10 năm nay, CEO Facebook Mark Zuckerberg chật vật tìm cách đưa mạng xã hội vào Trung Quốc sau khi bị chặn năm 2009. Anh liên tục gặp gỡ các nhà chức trách, trong đó có cả Chủ tịch Tập Cận Bình và gửi quân đến các hội thảo công nghệ của chính phủ. Anh cũng thực hiện nhiều chiêu bài PR, như chạy trong buổi sáng sương mờ tại Bắc Kinh, gửi video chào xuân đến người dùng Internet Trung Quốc bằng tiếng địa phương. Thậm chí, anh còn đề nghị Chủ tịch Tập đặt tên cho đứa con đầu lòng (nhưng bị từ chối).
Không một nỗ lực nào có hiệu quả. Chúng chưa đủ để Facebook đặt công ty con tại Trung Quốc. Chìa khóa thành công thường nằm trong các mối quan hệ nhưng sau nhiều năm nỗ lực đặt vấn đề, lên cả cấp quyền lực cao nhất, Zuckerberg và cộng sự vẫn dậm chân tại chỗ.
Google làm hay không làm cũng giống nhau
| Google đã rút khỏi Trung Quốc từ năm 2010 |
Vị trí của Google ngày nay cũng gần như 8 năm trước. Công ty đã lựa chọn rút khỏi thị trường vì không đồng ý kiểm duyệt kết quả tìm kiếm. Nay, khi cân nhắc đi ngược quyết định năm xưa, Google lại đối mặt với áp lực tương tự. Một mặt, đứng ngoài Trung Quốc khiến Google đánh mất thị trường Internet lớn nhất thế giới. Một mặt, trở lại Trung Quốc và tuân thủ theo yêu cầu của chính phủ lại trở thành cơn ác mộng truyền thông tại Mỹ và các nước khác.
Hơn nữa, dù có được trở lại, liệu Google có thể cạnh tranh hay không? Khi ra đi, Google đổ lỗi cho kiểm duyệt, nhưng những người hoài nghi lại chỉ ra rằng thực tế họ đang đi sau Baidu đáng kể về thị phần. Hiện tại, Google chắc chắn thua Baidu cả về thị phần lẫn dữ liệu mà đối thủ địa phương đã thu thập trong 8 năm Google vắng bóng, chưa kể đến mặt trận truyền thông mà Google không thể có lợi thế khi chỉ là kẻ “ngoại lai”.
Đây chính là câu hỏi mà các lãnh đạo Google và Facebook phải tự đặt ra khi cân nhắc bước tiếp theo. Thị trường Trung Quốc ngày một lớn, sức tăng trưởng cũng khiến nó hấp dẫn hơn bao giờ hết. Sau nhiều năm như vậy, vẫn chưa có dấu hiệu tích cực nào cho thấy “mối tình đơn phương” của hai công ty với Trung Quốc có tiến triển.