Theo Business Insider, trong một bài đăng trên blog ngày 21/8, Facebook cho biết họ đã phát hiện “hành vi vô tình phối hợp” trên mạng xã hội có 2 tỷ thành viên của mình cũng như dịch vụ chia sẻ ảnh Instagram của hàng trăm trang và tài khoản liên kết tại Nga và Iran. Đây là các trang và tài khoản đã tham gia vào việc che giấu danh tính để tung tin giả, một số thậm chí tham gia vào việc khởi động và thúc đẩy các cuộc tấn công trên mạng Internet.
Facebook cho biết những nỗ lực của Nga và Iran là khác biệt cũng như không tìm thấy bất kỳ liên kết nào giữa họ. Nhưng cả hai đều sử dụng các chiến thuật tương tự, liên quan đến việc tạo ra mạng lưới tài khoản ảo để đánh lừa người dùng. Riêng với các trường hợp liên quan tới Iran, các hành vi đã được bắt đầu thực hiện từ cách đây vài năm.
“Chúng tôi cấm loại hành vi này vì muốn mọi người có thể tin tưởng vào các kết nối họ thực hiện trên Facebook”, công ty cho biết.
Về số liệu cụ thể, có hơn 652 trang và tài khoản có nguồn gốc từ cả Nga và Iran đã bị thanh lọc. Trong số các trang của Iran, Facebook cho biết họ phát hiện sự tồn tại của ba chiến dịch riêng biệt, hai trong số đó đã được kết nối và có liên quan đến các phương tiện truyền thông nhà nước của quốc gia này. Cả ba chiến dịch đều nhắm mục tiêu đến người dùng ở Trung Đông, Mỹ Latinh, Anh và Mỹ.
Facebook mô tả một chuỗi hoạt động này là “các cuộc tấn công an ninh mạng truyền thống, bao gồm cả nỗ lực để hack tài khoản của người dùng và lây lan phần mềm độc hại”. Tuy nhiên, các hành vi nói trên đã bị phát hiện và phá vỡ từ khá sớm.
Quá trình phát hiện này của Facebook được sự hỗ trợ của FireEye, một công ty bảo mật mạng, đơn vị đã gửi tới danh sách khuyến nghị để cảnh báo về các trang đưa thông tin sai lệch. Chúng được cho là nằm trong mạng lưới có tên gọi “Liberty Front Press” (tạm dịch là Mặt trận tự do báo chí). Sử dụng thông tin đăng ký và các địa chỉ IP, mạng xã hội này đã xác định rằng Liberty Front Press được liên kết với phương tiện truyền thông nhà nước Iran. Thậm chí, các trang này đã mua hơn 6.000 USD tiền quảng cáo, thanh toán bằng USD và AUD, để chạy trên Facebook và Instagram. Một số fanpage còn tổ chức các sự kiện offline. Ban đầu, các trang và tài khoản này đăng nội dung chính trị, nhắm vào Trung Đông và Mỹ Latinh. Tới năm 2017, mục tiêu dần chuyển sang Anh và Mỹ.
Trong khi đó, phần bị thanh lọc còn lại là nhóm và tài khoản “có thể liên kết với các nguồn mà chính phủ Mỹ trước đây đã xác định là các dịch vụ tình báo quân sự của Nga”. Mục tiêu của chúng là vấn đề chính trị ở Syria và Ukraine, hai quốc gia có ảnh hưởng quan trọng đối với Nga.
Theo chia sẻ mới đây của CEO Facebook, Mark Zuckerberg, các khoản đầu tư cho những tài khoản và nhóm, page này đã tăng lên và công ty của ông có thể dựa vào đó để phát hiện ra các chiến dịch tấn công sớm.
Trước đó vào tháng 7/2018, Facebook tuyên bố đã phát hiện một chiến dịch thông tin phối hợp nhằm gây ảnh hưởng đến chính trị Mỹ trước giai đoạn bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ, sẽ diễn ra vào tháng 11 năm nay. Facebook không xác định ai đứng đằng sau nó, nhưng cho biết có những điểm tương đồng với các chiến dịch tấn công trước đây của Nga. Nội dung dường như đã được thiết kế để có tính phân chia chính trị, đôi khi trực tiếp phản đối tổng thống Donald Trump.
Đây được xem là ví dụ mới nhất về việc các dịch vụ truyền thông xã hội như Facebook đang được sử dụng làm nền tảng tuyên truyền, để truyền bá các thông tin sai lệch tới công chúng. Trước đó Nga được cho là đã có những nỗ lực để can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 thông qua mạng xã hội này.
CEO Facebook Mark Zuckerberg cho biết công ty có thể tiết lộ thêm về các chiến dịch thông tin trong những tháng tới. “Tôi nghĩ rằng an toàn để nói rằng chúng tôi đang thực hiện một số cuộc điều tra và sẽ cập nhật khi có nhiều thông tin hơn”, ông nói.
Các tiết lộ nói trên dường như đã làm tăng thêm vai trò chính trị của Facebook và Zuckerberg. Thượng nghị sĩ Mark Warner của bang Virginia ngay sau đó đã chia sẻ trên Twitter rằng ông mong muốn được đặt câu hỏi với Facebook, Twitter và Google trong phiên điều trần trước Ủy ban tình báo sẽ diễn ra đầu tháng 9 tới.
Bảo Nam
Facebook cho biết những nỗ lực của Nga và Iran là khác biệt cũng như không tìm thấy bất kỳ liên kết nào giữa họ. Nhưng cả hai đều sử dụng các chiến thuật tương tự, liên quan đến việc tạo ra mạng lưới tài khoản ảo để đánh lừa người dùng. Riêng với các trường hợp liên quan tới Iran, các hành vi đã được bắt đầu thực hiện từ cách đây vài năm.
“Chúng tôi cấm loại hành vi này vì muốn mọi người có thể tin tưởng vào các kết nối họ thực hiện trên Facebook”, công ty cho biết.
Về số liệu cụ thể, có hơn 652 trang và tài khoản có nguồn gốc từ cả Nga và Iran đã bị thanh lọc. Trong số các trang của Iran, Facebook cho biết họ phát hiện sự tồn tại của ba chiến dịch riêng biệt, hai trong số đó đã được kết nối và có liên quan đến các phương tiện truyền thông nhà nước của quốc gia này. Cả ba chiến dịch đều nhắm mục tiêu đến người dùng ở Trung Đông, Mỹ Latinh, Anh và Mỹ.
Facebook mô tả một chuỗi hoạt động này là “các cuộc tấn công an ninh mạng truyền thống, bao gồm cả nỗ lực để hack tài khoản của người dùng và lây lan phần mềm độc hại”. Tuy nhiên, các hành vi nói trên đã bị phát hiện và phá vỡ từ khá sớm.
Quá trình phát hiện này của Facebook được sự hỗ trợ của FireEye, một công ty bảo mật mạng, đơn vị đã gửi tới danh sách khuyến nghị để cảnh báo về các trang đưa thông tin sai lệch. Chúng được cho là nằm trong mạng lưới có tên gọi “Liberty Front Press” (tạm dịch là Mặt trận tự do báo chí). Sử dụng thông tin đăng ký và các địa chỉ IP, mạng xã hội này đã xác định rằng Liberty Front Press được liên kết với phương tiện truyền thông nhà nước Iran. Thậm chí, các trang này đã mua hơn 6.000 USD tiền quảng cáo, thanh toán bằng USD và AUD, để chạy trên Facebook và Instagram. Một số fanpage còn tổ chức các sự kiện offline. Ban đầu, các trang và tài khoản này đăng nội dung chính trị, nhắm vào Trung Đông và Mỹ Latinh. Tới năm 2017, mục tiêu dần chuyển sang Anh và Mỹ.
Trong khi đó, phần bị thanh lọc còn lại là nhóm và tài khoản “có thể liên kết với các nguồn mà chính phủ Mỹ trước đây đã xác định là các dịch vụ tình báo quân sự của Nga”. Mục tiêu của chúng là vấn đề chính trị ở Syria và Ukraine, hai quốc gia có ảnh hưởng quan trọng đối với Nga.
Theo chia sẻ mới đây của CEO Facebook, Mark Zuckerberg, các khoản đầu tư cho những tài khoản và nhóm, page này đã tăng lên và công ty của ông có thể dựa vào đó để phát hiện ra các chiến dịch tấn công sớm.
Trước đó vào tháng 7/2018, Facebook tuyên bố đã phát hiện một chiến dịch thông tin phối hợp nhằm gây ảnh hưởng đến chính trị Mỹ trước giai đoạn bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ, sẽ diễn ra vào tháng 11 năm nay. Facebook không xác định ai đứng đằng sau nó, nhưng cho biết có những điểm tương đồng với các chiến dịch tấn công trước đây của Nga. Nội dung dường như đã được thiết kế để có tính phân chia chính trị, đôi khi trực tiếp phản đối tổng thống Donald Trump.
Đây được xem là ví dụ mới nhất về việc các dịch vụ truyền thông xã hội như Facebook đang được sử dụng làm nền tảng tuyên truyền, để truyền bá các thông tin sai lệch tới công chúng. Trước đó Nga được cho là đã có những nỗ lực để can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 thông qua mạng xã hội này.
CEO Facebook Mark Zuckerberg cho biết công ty có thể tiết lộ thêm về các chiến dịch thông tin trong những tháng tới. “Tôi nghĩ rằng an toàn để nói rằng chúng tôi đang thực hiện một số cuộc điều tra và sẽ cập nhật khi có nhiều thông tin hơn”, ông nói.
Các tiết lộ nói trên dường như đã làm tăng thêm vai trò chính trị của Facebook và Zuckerberg. Thượng nghị sĩ Mark Warner của bang Virginia ngay sau đó đã chia sẻ trên Twitter rằng ông mong muốn được đặt câu hỏi với Facebook, Twitter và Google trong phiên điều trần trước Ủy ban tình báo sẽ diễn ra đầu tháng 9 tới.
Bảo Nam