Japan’s Preferred Networks Inc. chỉ có một sản phẩm công khai, một ứng dụng kỳ quái sử dụng trí tuệ nhân tạo để tự động hóa màu của phim hoạt hình manga.
Tuy nhiên, doanh nghiệp bốn tuổi đã trở thành công ty khởi nghiệp có giá trị lớn nhất của Nhật Bản với số vốn đầu tư mạo hiểm lên đến 2 tỷ USD. Toyota Motor Corp. – nhà đầu tư lớn nhất của Japan’s Preferred Networks Inc. – đã góp đến 110 USD để đặt cược vào những thuật toán được kì vọng là có thể cạnh tranh với Google trong lĩnh vực xe tự lái. Tháng 2 năm ngoái, Thủ tướng Shinzo Abe đã chụp hình với hai nhà sáng lập trẻ tại văn phòng của ông, nơi họ được trao giải thưởng cho những dự án mới đầy hứa hẹn. Điều gì làm cho Preferred Networks được ưa thích đặc biệt so với hàng trăm startup về AI khác cũng như mối quan hệ gắn bó của nó với nhiều nhà sản xuất Nhật Bản? Các thuật toán học sâu phụ thuộc vào dữ liệu và startup này có cách tiếp cận vấn đề khá độc đáo. Các thỏa thuận với Toyota và Fanuc Corp., nhà sản xuất rô bốt công nghiệp lớn nhất thế giới, cho phép họ tiếp cận với các nhà máy hàng đầu thế giới. Trong khi Google sử dụng công cụ tìm kiếm để trở thành siêu cường AI, Facebook khai thác dữ liệu từ mạng xã hội của mình thì Preferred Networks có cơ hội phân tích và có khả năng cải thiện cách mọi thứ được tạo ra. Yutaka Matsuo, một nhà khoa học máy tính tại Đại học Tokyo và là chủ tịch của Hiệp hội học tập sâu Nhật Bản cho biết: “Công nghệ học tập sâu có nhiều ứng dụng hứa hẹn trong sản xuất”. Các nhà sáng lập Daisuke Okanohara và Toru Nishikawa gặp nhau tại Đại học Tokyo, nơi họ nghiên cứu khoa học máy tính vào đầu những năm 2000. Okanohara, một kỹ sư từng nhận được giải thưởng “siêu sáng tạo” từ bộ thương mại Nhật Bản hồi năm 2004 cho công trình phân loại nhận thức theo ngữ cảnh, là người đứng ra chỉ đạo nghiên cứu của Preferred Networks.
Nishikawa đóng vai trò là chủ tịch của công ty. Là một người chỉ mới 35 tuổi, anh nói niềm đam mê của mình với máy tính bắt đầu ở trường tiểu học. Đến lớp 8, anh luôn mang theo mình chiếc laptop với kích thước “một chiếc xe hơi” đi khắp mọi nơi. Anh nói với các giáo viên của mình rằng mình dùng nó để ghi chép nhưng thực sự là đang viết các chương trình máy tính. Trụ sở chính của công ty ở Tokyo là một bộ sưu tập phòng họp chật chội trong một tòa nhà văn phòng cũ. Một ít robot công nghiệp – được sử dụng cho các thí nghiệm của công ty – chia sẻ không gian với 140 kỹ sư. Công ty sở hữu một trong những siêu máy tính mạnh mẽ nhất của Nhật Bản nhưng vị trí đặt máy vẫn được họ giữ bí mật. Nishikawa nói: “Mọi người luôn nghĩ ra kế hoạch xây dựng văn phòng tốt đẹp cho chúng tôi. Nhưng nếu tôi định tiêu tiền, tôi thà mua nhiều cụm máy tính hơn”. Trong các cuộc phỏng vấn riêng, những người sáng lập đã nói về mọi thứ từ thời thơ ấu đến tham vọng AI của họ. Một điều họ sẽ không thảo luận chi tiết là mối quan hệ hợp tác với những tên tuổi như Toyota hay Fanuc. Ý tưởng thành lập một doanh nghiệp này sinh trong thời gian Nishikawa và Okanohara làm việc bán thời gian tại một công ty công nghệ sinh học và tập trung vào việc viết phần mềm để giải mã trình tự bộ gen. Liên doanh đầu tiên của họ với những người bạn là xây dựng một nền tảng máy học có thể phân tích cú pháp văn bản nhanh hơn bất kỳ ứng dụng nào khác. Sau đó, vào năm 2012, những đột phá khoa học trong việc học sâu khiến máy tính trở nên được tin cậy để làm những việc như hiểu lời nói và nhận biết đối tượng, mở ra khung trời mới cho ngành công nghiệp này. Nishikawa và Okanohara khai sinh Preferred Networks vào năm 2014 và quyết định tập trung vào việc làm cho máy công nghiệp thông minh hơn. Đây là một quyết định khôn ngoan vì Nhật Bản vẫn là một trong những nước sản xuất các thiết bị tiên tiến lớn nhất thế giới mà các siêu cường về AI như Google và Facebook chưa thể sánh bằng. Matsuo, người đứng đầu Hiệp hội học tập sâu Nhật Bản cho biết: “Đó là một lĩnh vực mà một công ty Nhật Bản có cơ hội chiến thắng”.
Một trong những đầu tư vào dự án khởi nghiệp này là Chủ tịch Fanuc Yoshiharu Inaba. Ông là một doanh nhân nổi tiếng với việc tự mình phát minh ra các công cụ quan trọng để sản xuất xe hơi. Inaba đồng ý gặp gỡ Nishikawa và Okanohara vào đầu năm 2015. Một cuộc trò chuyện kéo dài một giờ đã thuyết phục ông trao cho hai nhà khoa học máy tính 9 triệu USD cùng với một số bí mật thương mại được lưu giữ chặt chẽ nhất của ông – những luồng dữ liệu khổng lồ được tạo ra bởi hàng nghìn rô bốt trên dây chuyền sản xuất của ông. Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi, Inaba giải thích: “Tôi cảm thấy chúng tôi đang ở trên cùng một con sóng”. Toyota theo sau cam kết của Inaba bốn tháng sau đó với việc đầu tư 10 triệu USD và thêm 100 triệu USD vào tháng 8 năm ngoái. Nhà máy sản xuất Hitachi Ltd., megabank Mizuho Financial Group Inc., và nhà kinh doanh Mitsui Co. cũng trở thành nhà đầu tư của startup này vào tháng 12. Tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng Las Vegas năm 2016, Preferred Networks đã sử dụng ô tô mô hình để trình diễn một số việc mà họ đã làm được. Lúc đầu, những chiếc xe khó có thể di chuyển mà không va chạm vào các chướng ngại vật. Nhưng sau 2 giờ AI thử nghiệm và học hỏi, chiếc xe đã có thể di chuyển như có tài xế bên trong. Không có lập trình viên nào hướng dẫn cho những chiếc xe. Thay vào đó, chúng bắt đầu với những quy tắc của riêng mình và trải nghiệm được tăng tốc bằng cách chia sẻ nó lên mạng (nó giống như việc bạn có thể học hỏi từ tất cả lỗi của bạn bè (nếu họ đồng ý chia sẻ) và tự hoàn thiện mình). Tại một sự kiện ở Nhật Bản sau đó vài tháng, một bản demo khác cho thấy một ngày nào đó công nghệ có thể được sử dụng để biến robot nhà máy thành một cái gì đó gần giống với những người thợ thủ công lành nghề. Lập trình một robot có thể lấy đồ vật từ một mớ hỗn độn có thể khiến một kỹ sư mất vài ngày. Nishikawa và Okanohara cho thấy rằng máy móc có thể tự học lẫn nhau. Làm việc cùng nhau, một nhóm 8 robot có thể làm chủ nhiệm vụ trong một giờ. Nếu hàng nghìn – hoặc hàng triệu robot – được liên kết với nhau, việc học sẽ nhanh hơn theo cấp số nhân. Inaba giải thích: “Phải mất 10 năm để đào tạo một thợ máy lành nghề, và kiến thức đó không thể được tải xuống cho người khác. hưng một khi bạn có một chuyên gia về robot, bạn có thể nhân nó vô cùng”. Nishikawa và Okanohara tiết lộ tham vọng của họ vượt qua khỏi việc trở thành nhà thầu phụ AI cho các công ty Nhật Bản. Năm nay, họ dự định ra mắt sản phẩm độc lập đầu tiên của mình kể từ khi ra mắt là PaintsChainer – một công cụ làm phim hoạt hình. Tuy nhiên, các chi tiết về sản phẩm này vẫn được giữ bí mật. Okanohara nói: “Trong kinh doanh, nếu bạn không làm điều gì đó có vẻ điên rồ với một số người, bạn sẽ không bao giờ tạo ra được bất kỳ điều gì thú vị”. Tham khảo: Bloomberg