Vào ngày 31/5 vừa qua, hãng điện thoại Trung Quốc Xiaomi đã chính thức tung ra bộ 3 smartphone mới nhất của mình, lần lượt là Mi 8 SE, Mi 8 và Mi 8 Explorer Edition. Do đây là dòng sản phẩm kỷ niệm 8 năm thành lập (vì lý do nào đó) nên hãng đã trang bị khá nhiều công nghệ tiên tiến cho bộ 3 này. Tuy nhiên, bên cạnh sự hân hoan chào đón của cộng đồng người hâm mộ Xiaomi chính là sự “sửng sốt” của phần còn lại của thế giới vì nghĩ rằng là sản phẩm đặc biệt nên nó sẽ có bản sắc riêng, không theo “truyền thống” nhái iPhone của nhà sản xuất. Đặc biệt là khi Xiaomi chuẩn bị lên sàn cuối năm nay, có thể đưa giá trị công ty đến nhiều chục tỷ đô. Vậy nhưng nó vẫn nhái iPhone X, flagship mà gã khổng lồ xứ Cupertino ra mắt từ tháng 9 năm ngoái.
Không phải ngẫu nhiên mà Xiaomi được gọi là “Apple của Trung Quốc”, nhưng không phải theo nghĩa là hãng sản xuất dựa trên sự sáng tạo, đổi mới. Xiaomi đã chọn bắt chước Apple theo mọi cách mà bạn có thể tưởng tượng ra, từ thiết kế sản phẩm, giao diện người dùng cho đến chiến lược quảng bá, cách đặt tên thương hiệu, hình thức bán lẻ… Nói cách khác, “nguồn cảm hứng” của Xiaomi là rất rõ ràng, ngay cả khi bạn “mù tịt” về công nghệ và kinh doanh.
Và Xiaomi đã thành công với chiến lược của họ. Nói không ngoa thì Xiaomi là công ty sao chép Apple thành công nhất. Họ góp phần hất văng Samsung khỏi top smartphone tại thị trường Trung Quốc, vượt mặt Samsung để dẫn đầu tại Ấn Độ – thị trường smartphone lớn thứ hai thế giới, liên tục nằm trong top các nhà sản xuất hàng đầu Trung Quốc và đang không ngừng “mở rộng lãnh thổ” ở châu Âu để dọn đường bước chân vào Mỹ. Một viễn cảnh Xiaomi lật đổ Apple – kẻ sao chép vượt mặt “hàng chính chủ” – không phải là điều bất khả thi, ít ra là trong tâm trí của những MiFan.
Những cáo buộc cho rằng Xiaomi sao chép Apple vẫn là một chủ đề gây tranh cãi, nhất là khi Xiaomi và các đại diện của công ty luôn phủ nhận mọi hành động sai trái của mình. Và nếu xem xét sự phổ biến của Xiaomi tại những thị trường lớn nhất thế giới (trừ Mỹ), không ít người trong chúng ta đã băn khoăn: “Tại sao Apple vẫn chưa kiện Xiaomi?”
Dưới đây là những lý do mà biên tập viên VnReview.vn tổng hợp lại từ nhiều nguồn thông tin, tài liệu khác nhau:
Kiện một công ty Trung Quốc tại Trung Quốc: nói dễ, làm khó
Cái giá phải trả cho việc kinh doanh
Cho đến ngày nay, chính phủ Trung Quốc và các bộ luật của quốc gia này vẫn rất ưu ái các công ty nội địa. Trong một số trường hợp, “cho phép” bằng sáng chế của bạn bị vi phạm là một cái giá bạn phải trả để có thể được đặt chân vào một trong những thị trường lớn nhất và quan trọng nhất trên thế giới.
“Apple của Trung Quốc”
Xiaomi không phải là một công ty Trung Quốc bình thường. Họ là một công ty được yêu mến bởi hàng chục, hàng trăm triệu người. Không ít người Trung Quốc coi Xiaomi là “Apple của Trung Quốc”, còn CEO Lei Jun là “Steve Jobs của Trung Quốc”. Nói cách khác, Xiaomi là niềm tự hào của quốc gia này. Nếu Apple khởi kiện, rất có thể họ sẽ khiến cộng đồng người dùng nổi giận và đạp đổ mọi thành quả mà họ đã làm được tại đây.
Xiaomi chưa phải là mối đe dọa đối với Apple
Apple là một công ty coi “lợi nhuận là trên hết”. Ngược lại, Xiaomi và các công ty Trung Quốc thì đi theo mô hình “doanh số và thị phần là trên hết”, tức bằng mọi giá chiếm thị phần trước rồi tìm cách kiếm lợi nhuận sau. Để làm điều này, nhiều thương hiệu Trung Quốc buộc phải chấp nhận bán smartphone với giá rẻ với mức lợi nhuận gần như bằng 0.
Đó cũng là lý do Apple không thực sự quá e ngại Xiaomi. Ngay cả khi doanh số iPhone giảm, Apple vẫn đạt lợi nhuận kỷ lục, còn Xiaomi liên tục khoa trương về tăng trưởng doanh số, doanh thu trong khi mức lợi nhuận thì lại rất kém.
Kiện một công ty Trung Quốc bên ngoài Trung Quốc cũng không phải chuyện đơn giản
Không như Trung Quốc, chính phủ Hàn Quốc sẽ không khiến cuộc sống của bạn trở nên khổ sở chỉ vì bạn “dám” kiện công ty lớn nhất của họ tại tòa án quốc tế. Nhưng Trung Quốc thì lại khác. Ngay cả khi Xiaomi có đạt được mục tiêu lớn nhất của mình ở thời điểm hiện tại là đặt chân vào thị trường Mỹ, khởi kiện công ty này cũng sẽ rất khó khăn và nguy hiểm cho Apple.
Hồi năm 2014, khi Ủy ban châu Âu muốn cấm các sản phẩm của ZTE và Huawei khỏi EU, chính phủ Trung Quốc đã đáp trả bằng cách đe dọa sẽ cấm châu Âu bán rượu vang tại quốc gia này. Thông điệp của họ rất đơn giản: “Nếu các người không để công ty của chúng tôi kiếm tiền tại châu Âu, chúng tôi sẽ không cho các người kiếm tiền tại Trung Quốc”.
Nói chung, dù Apple có quyết định kiện Xiaomi ở đâu, chắc chắn nó cũng sẽ làm ảnh hưởng đến việc kinh doanh của công ty tại Trung Quốc.
Tim Cook không phải Steve Jobs
Suy cho cùng, Apple có quyết định kiện Xiaomi hay bất kỳ công ty nào khác hay không cũng phụ thuộc vào CEO và ban lãnh đạo của họ. Vị CEO quá cố Steve Jobs là một người nổi tiếng về việc bảo vệ tài sản trí tuệ của công ty.
Tim Cook thì khác. Ông không phải Steve Jobs. Ông cẩn thận hơn, tính toán hơn, luôn đảm bảo làm những điều có lợi nhất cho công ty. Khiến Trung Quốc tức giận và làm ảnh hưởng đến lợi nhuận rõ ràng không phải là ý kiến hay. Tất nhiên, luôn có khả năng Tim Cook khiến tất cả mọi người phải bất ngờ, bỏ qua mọi mối hiểm nguy mà công ty có thể mắc phải. Apple có thể thu về hơn nửa tỷ USD như họ đã làm với việc thắng kiện Samsung, nhưng thiệt hại về mặt lâu dài sẽ là trách nhiệm mà Tim Cook phải gánh vác.
Xiaomi vẫn còn con đường dài phía trước
Nếu Xiaomi muốn cụ thể hóa tham vọng làm bá chủ thị trường của mình, họ nên nhìn sang người “đàn anh” Huawei:
– Cũng là một trong những công ty lớn nhất và giàu nhất Trung Quốc.
– Đã tồn tại trong ngành công nghiệp di động từ trước Xiaomi khá lâu.
Thế nhưng Huawei vẫn chưa thể lật đổ được hai ông lớn Samsung và Apple. Nếu thực sự Apple bận tâm về những đối thủ đến từ Trung Quốc, Huawei mới là mục tiêu lớn hơn cần “tiêu diệt”, vì đằng nào thì Huawei cũng đâu có “e ngại” khi sao chép iPhone đâu.
Xiaomi cần phải đánh bại Samsung trước
Ngay cả khi Xiaomi trở nên cực kỳ thành công trên toàn cầu, những “nạn nhân” đầu tiên của công ty sẽ là các công ty sản xuất điện thoại Android khác như Oppo, Huawei, Samsung, LG… chứ không phải Apple.
Xem xét tình hình thị trường trong suốt những năm qua, việc trở thành công ty sản xuất điện thoại Android hàng đầu thế giới thôi là chưa đủ để có thể làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của Apple. Samsung chính là minh chứng rõ ràng nhất. Gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc đã đánh bại mọi đối thủ để trở thành thương hiệu điện thoại Android số một thế giới, nhưng họ vẫn tỏ ra thua kém trước Apple về mặt kinh doanh.
Xiaomi sẽ phải đánh bại mọi nhà sản xuất điện thoại Android khác như Samsung đã làm – vốn không phải là chuyện đơn giản – để có thể được coi là một mối đe dọa đối với Apple. Cho đến khi ngày đó tới, có lẽ Apple sẽ dành thời gian để làm những việc khác có ích hơn, như chuẩn bị cho ra mắt thế hệ iPhone 2018 và tiến tới mốc giá trị vốn hóa 1000 tỷ USD chẳng hạn.
VH