Trong tuần này, Elon Musk đã bình luận về một câu hỏi vốn có nhiều tranh cãi: Liệu các nghệ sĩ có đang bị lợi dụng bởi các tên tuổi stream nhạc lớn như Spotify và Apple Music hay không? Quan điểm của Elon Musk là có, họ đang bị những tên tuổi lớn đó lợi dụng. Tuy nhiên, có lẽ lần này, ông đã sai to. Bài viết này sẽ cho thấy rằng, tiền lương ít ỏi của các nghệ sĩ từ các dịch vụ stream nhạc không phải là do các dịch vụ này đang “bóc lột” họ.
Elon Musk và bạn gái mới của ông, nhạc sĩ Grimes
Lấy ví dụ với bạn gái mới của Elon Musk, cô Grimes. Grimes là một nhạc sĩ người Canada với lượng fan hùng hậu. Ca khúc “Kill V. Maim” của cô đã được stream 21,5 triệu lần trên Spotify kể từ khi nó được ra mắt vào tháng 11 năm 2015. Như Musk đã chỉ ra, Grimes và hãng thu âm của cô chỉ thu về được 0,00397 USD từ mỗi lần mà bài hát của cô được stream (hãng thu âm và nghệ sĩ sẽ thường chia 50-50). Như vậy, trong vòng gần 3 năm, cô chỉ thu về khoảng 85.000 USD. Con số này không phải là lớn, song liệu Spotify có phải thủ phạm chính hay không?
Biểu đồ mà Elon Musk dùng để chỉ ra số tiền mà các nghệ sĩ và hãng thu âm thu về từ mỗi lần stream trên các nền tảng khác nhau.
Mô hình kinh doanh của Spotify thực chất khá là đơn giản: Họ xây dựng một công cụ phân phối để giúp các nghệ sĩ có thể tiếp cận được với khán giả của mình. Spotify tính phí 30% tổng số tiền thu được cho dịch vụ này. Nếu Spotify tính phí 0% cho dịch vụ của họ và chia hết doanh thu của họ cho các nghệ sĩ trên nền tảng, Grimes và hãng thu âm của cô sẽ thu về được 0,00567 USD từ mỗi lần stream. Con số này đã tăng thật đấy, nhưng nó vẫn chưa cao được đến mức như các nghệ sĩ mong đợi.
Vậy, nếu Spotify đang không “bóc lột” Grimes, thì ai đang làm tội ác tày trời này? Có lẽ, câu trả lời là: chẳng ai cả. Ngay từ ban đầu, số tiền kiếm được có lẽ đã không nhiều đến thế. Hiện tại, người dùng không muốn trả nhiều hơn 10 USD mỗi tháng để sử dụng dịch vụ này. Nếu Spotify mà tăng giá lên cao hơn, người nghe sẽ thà chọn nhạc tải lậu, và Grimes sẽ không được trả đồng nào cả. Đây là một thực trạng trong mảng kinh doanh này, chứ không phải là do doanh nghiệp đã tham lam và bóc lột các nghệ sĩ.
Tweet của Musk không chỉ không công bằng cho Spotify và các dịch vụ stream khác, nó cũng đang đánh lạc hướng chúng ta khỏi vấn đề gốc rễ. Nếu vấn đề là ở kích cỡ của cái bánh chứ không phải ở cách mà cái bánh bị cắt xẻ, thì giải pháp ở đây sẽ là tập trung vào việc tạo ra thêm thu nhập cho toàn ngành công nghiệp. Tin vui là, giải pháp này đã đang xảy ra. Ngành âm nhạc kĩ thuật số đang tăng trưởng với tỷ lệ khá ấn tượng, 18% mỗi năm, và dự kiến nó sẽ lớn lên gấp đôi vào năm 2021. Khi mà ngày càng có nhiều người trả tiền cho các dịch vụ stream nhạc đăng kí tháng, thị trường sẽ nở rộ, và tiền lương của Grimes cũng sẽ ngày một tăng. Tham khảo Venture Beat