Bất cứ sneakerhead nào cũng phải trải qua một nỗi khủng hoảng giống nhau khi đặt mua giày online: Fit ra sao, mua về liệu có đi vừa không?Có nhiều người với bàn chân true-size (chiều dài thực của bàn chân) là 9 US (27cm) nhưng có thể đi vừa tất cả giày từ 8 – 10 US.Đối với hầu hết người tiêu dùng, đó là điều gây bực mình. Sự thật là mỗi mẫu giày, mỗi thương hiệu lại có đặc trưng riêng về size số. Chưa kể tới giày cho người Mỹ, người Anh, người Nhật… Hầu hết đều có sự khác biệt về kích thước.Chúng ta thường cho rằng: Ví dụ một đôi giày bóng rổ adidas size 9 US sẽ có cách fit giống như giày chạy adidas size 9 US, tương đồng về cả chiều dài lẫn chiều rộng. Tuy nhiên, điều đó chưa chính xác.Điều tạo nên sự khác biệt, chính là mỗi mẫu giày cần “last” riêng của nó. Về cơ bản, last là khuôn giày, làm từ gỗ hoặc nhựa, đôi khi là kim loại (vì chúng bền bỉ, giữ form tốt), mô phỏng theo hình dáng và kích thước của bàn chân. Last là yếu tố cốt lõi để tạo nên một đôi giày hoàn chỉnh.
Last bằng gỗ, chuyên để đóng giày da
Last nhựa để tạo nên mẫu adidas Derupt ra mắt cách đây không lâu
Last được sản xuất theo từng cặp, được thiết kế dựa trên nhu cầu và mục đích cơ bản của mẫu giày đó (giày chạy, tập luyện, bóng rổ…). Để đáp ứng số lượng khổng lồ về last hiện nay, chúng chủ yếu được đúc từ nhựaThêm vào đó, mỗi mẫu giày thường có phiên bản khác nhau cho nam (men), nữ (wmns), trẻ em (kid). Do đó, sự khác biệt về kích thước thậm chí còn rõ rệt hơn. Xin chia buồn với bất cứ ai từng đặt mua nhầm giày size nữ cho bàn chân hộ pháp.Ngoài last, vai trò của chất liệu cũng tạo nên độ fit khác nhau. Các chuyên gia về last tại adidas cho biết: “Last có vai trò quan trọng đến độ vừa vặn của một đôi giày, bên cạnh đó là chất liệu. Đối với một đôi giày da cứng chắc chắn sẽ khó fit hơn một đôi giày cùng thiết kế nhưng có chất liệu co dãn, cho phép bàn chân tìm thấy không gian cần thiết nhanh chóng hơn”.Việc độ dài tương đồng nhưng khác nhau đến vài size giữa các thương hiệu là điều thường gặp. Xin nhấn mạnh, nó phụ thuộc vào mục đích sử dụng của đôi giày. Giày chạy sẽ có cách fit khác biệt so với giày bóng đá hoặc giày đánh golf – ngay cả khi chúng có cùng kích thước.
adidas Derupt và người tiền nhiệm adidas New York
Ví dụ đơn cử như, mẫu adidas Derupt lấy cảm hứng thiết kế triệt để từ mẫu adidas New York. Mang sự tương đồng trong thiết kế đặt lên một bộ last khác, adidas đã có một mẫu giày mới, hiện đại hơn hẳn với cách fit có chút khác biệt. Cùng là size 9 US, bạn có thể đi vừa Derupt nhưng hơi kích với New York hoặc ngược lại.Tạo ra last là công việc không hề đơn giản và phụ thuộc trực tiếp vào nhiều yếu tố. “Tại adidas, trước khi một loại last chính thức được đưa vào sản xuất, nó phải đáp ứng được yêu cầu về thiết kế, phù hợp với chiến lược marketing, giúp thương hiệu tạo ra sản phẩm cuối cùng có thể để lại dấu ấn trong suy nghĩ của khách hàng”, Các chuyên gia về last tại adidas cho hay.Trong quá khứ, last được các nghệ nhân tạo ra bằng phương pháp thủ công. Đến nay, nhờ tiến bộ công nghệ mà last có thể được tạo ra nhờ scan và máy in 3D.Với những người khổng lồ trong ngành công nghiệp giày như Nike, adidas, Under Armour… Thì việc sở hữu những kho last dành riêng cho người ở từng châu lục là điều rất bình thường.Làm thế nào để khỏi bị chưng hửng khi lỡ đặt mua nhầm size giày?Khi đã chọn được mẫu giày ưng ý, bạn nên đọc kỹ thông tin sản phẩm ngay trên website bán lẻ của Nike, adidas… Mua cho nam giới thì phải là men size; nữ là wmns để tránh nhầm lẫn.
Cùng một mẫu Air Max 1 Premium Retro x Atmos, nhưng bên trái là men size, bên phải cho em bé (toddler).
Tiếp theo, đọc review của người dùng đã sở hữu mẫu giày bạn muốn mua. Ý kiến của nhiều người sẽ đem lại cho bạn cái nhìn khách quan, hãy chú ý độ fit: Narrow (chân hẹp); Wide (bàn chân rộng); Run small (bé hơn true-size); Half size bigger/smaller (nên mua lớn hơn/nhỏ hơn nửa size)… Chi tiết này có trong từ điển nhập môn sneakers, nếu bạn chưa tìm hiểu qua.Cách tốt nhất vẫn là đến cửa hàng để thử giày rồi chuyển qua đặt mua online cho rẻ…