Cụ thể, Giải thưởng Chất lượng Quốc gia (GTCLQG) là hình thức tôn vinh, khen thưởng hằng năm ở cấp quốc gia do Thủ tướng Chính phủ trao tặng cho các tổ chức, doanh nghiệp đạt thành tích xuất sắc trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ; nâng cao vị thế các sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ của Việt Nam, tăng cường năng lực, khả năng cạnh tranh và hội nhập quốc tế; xây dựng văn hóa, phong trào về năng suất, chất lượng trong tổ chức nhằm đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, xã hội của đất nước.
Khởi đầu từ năm 1996 với phong trào năng suất – chất lượng trong Thập niên Chất lượng Việt Nam lần thứ nhất (1996-2005), sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, tính đến nay, đã có tổng cộng 1.842 lượt doanh nghiệp được trao tặng giải thưởng chất lượng, trong đó có 218 doanh nghiệp đạt giải Vàng.
Đáng chú ý, năm 2017, TP.HCM vinh dự có 6 đại diện doanh nghiệp trong tổng số 73 doanh nghiệp toàn quốc đạt Giải thưởng Chất lượng quốc gia, cụ thể đó là Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh, Công ty cổ phần địa ốc – cáp điện Thịnh Phát (giải Vàng), Tổng Công ty cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn (SAMCO), Công ty TNHH sản xuất và thương mại Tân Quang Minh, Công ty cổ phần kim loại màu và nhựa Đồng Việt, Trung tâm Dịch vụ Phân tích Thí nghiệm TP.HCM – đơn vị thuộc Sở KHCN TP.HCM (giải Bạc).
Có thể khẳng định rằng, GTCLQG luôn thu hút được sự quan tâm đặc biệt, đồng thời tạo được uy tín đối với các doanh nghiệp, cơ quan quản lý cũng như người tiêu dùng trong xã hội. GTCLQG cũng đóng góp không nhỏ cho phong trào năng suất – chất lượng tại Việt Nam, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp nội địa trao đổi kinh nghiệm kinh doanh trong thực tiễn, cải tiến và nâng cao chất lượng quản lý của mỗi đơnvịthông qua việc áp dụng các thực hành sản xuất, kinh doanh tốt nhất.
Giá trị cốt lõi của GTCLQG là hướng tới mục tiêu khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng các hệ thống quản lý, mô hình, công cụ cải tiến năng suất chất lượng; phát triển nguồn lực cần thiết để năng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa; tạo bước chuyển biến rõ rệt về năng suất, chất lượng của các sản phẩm, khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, đóng góp tích cực vào sự phát triển của TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung.
Kiến tạo văn hóa chất lượng
Ông Nguyễn Văn Hà – Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng TP.HCM (Sở KHCN Thành phố) cho biết, phong trào nâng cao năng suất – chất lượng và bộ 7 tiêu chí của QTCLQG không chỉ là kim chỉ nam giúp các doanh nghiệp hoàn thiện hơn quy trình sản xuất kinh doanh, đảm bảo chất lượng của sản phẩm – dịch vụ phục vụ khách hàng và xã hội, mà còn là tấm gương để mọi tổ chức, doanh nghiệp soi lại chính mình trong suốt chặng đường phát triển, hội nhập quốc tế.
Cũng theo ông Hà, GTCLQG là công cụ hữu hiệu góp phần nâng cao năng suất – chất lượng cho doanh nghiệp.
Được biết, 7 tiêu chí được bình xét và đánh giá của GTCLQG là Vai trò của lãnh đạo; Chiến lược hoạt động; Chính sách định hướng vào khách hàng và thị trường; Đo lường, phân tích và quản lý tri thức; Quản lý, phát triển nguồn nhân lực; Quản lý quá trình hoạt động; và Kết quả hoạt động.

Lễ tuyên dương và trao tặng danh hiệu Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2017 – Ảnh: Chinhphu.vn

Thông qua việc đăng ký tham gia GTCLQG và thực hiện đánh giá hiện trạng doanh nghiệp theo khung 7 tiêu chí của Giải, doanh nghiệp có cơ hội soát xét một cách thấu đáo về các yếu tố chính bên trong và bên ngoài, hiểu rõ hơn bối cảnh doanh nghiệp đang hoạt động, cũng như sự phát triển bền vững của chính doanh nghiệp, tổ chức, hay như các nhu cầu, cơ hội và sự cấp thiết và lợi ích của hệ thống quản lý hoạt động.
“Đây cũng là cơ hội để đánh giá toàn diện các hoạt động và kết quả sản xuất kinh doanh theo chuẩn mực quốc tế, bởi các tiêu chí của giải thưởng được xây dựng dựa trên các tiêu chí của Giải thưởng chất lượng tại nhiều quốc gia tiên tiến”, đại diện Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng TP.HCM nhấn mạnh.
Thực tế cho thấy, GTCLQG đã và đang được nhiều doanh nghiệp coi trọng, bởi Giải không chỉ là hình thức tôn vinh doanh nghiệp, mà còn là công cụ, hệ thống quản lý hỗ trợ doanh nghiệp đánh giá hiệu lực và hiệu quả hoạt động quản lý, nâng cao năng suất chất lượng của sản phẩm, hàng hóa, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo các tiêu chí Giải thưởng.
Theo lời Giám đốc Sở KHCN TP.HCM Nguyễn Việt Dũng, bên cạnh sự chủ động hỗ trợ nhiều doanh nghiệp trên địa bàn hoàn thiện hồ sơ tham gia bình xét danh hiệu Giải thưởng Chất lượng quốc gia thường niên, thì trong vài năm trở lại đây, Sở và Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng TP.HCM đã quyết liệt và liên tục triển khai nhiều hoạt động thiết thực, có chiều sâu nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nâng cao năng suất chất lượng và đổi mới sáng tạo.
Trong đó, vẫn theo lời ông Nguyễn Việt Dũng, 3 nội dung then chốt được Sở KHCN Thành phố và các đơn vị liên quan chú trọng “tập huấn” cho doanh nghiệp về kế hoạch, chiến lược để thực hiện nâng cao năng suất chất lượng là (1) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; (2) Tư vấn, hỗ trợ triển khai xây dựng và áp dụng các hệ thống, công cụ quản trị năng suất chất lượng; (3) Xây dựng tài liệu trực tuyến giúp doanh nghiệp tự nghiên cứu và áp dụng trong thực tế.
Trong năm 2017, Sở KHCN TP.HCM đã triển khai các hoạt động đáng chú ý như Phổ biến, tuyên truyền các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT) và đào tạo về hệ thống quản lý chất lượng và các công cụ cải tiến năng suất; Phổ biến và cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật mới trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, TBT cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có liên quan; Đào tạo kiến thức về các công cụ cải tiến năng suất như 5S, Kaizen, 6 Sigma, Lean, KPI, đổi mới sáng tạo…; Đào tạo kiến thức về hướng dẫn xây dựng và áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến như ISO 9001, ISO 14000, ISO 17025,… hay về phương pháp tổ chức hoạt động về đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp; Đào tạo Cán bộ năng suất chất lượng cho doanh nghiệp; hay Đào tạo Giảng viên năng suất chất lượng – TOT.
Hiện nay GTCLQG được các doanh nghiệp sử dụng phổ biến để đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý, đo lường một cách toàn diện và mang tính hệ thống các điểm mạnh, cơ hội cải tiến cho doanh nghiệp giúp doanh nghiệp định hướng và thực thi các kế hoạch hành động khả thi trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Đặc biệt, GTCLQG cũng giúp nâng cao nhận thức của lãnh đạo doanh nghiệp ở các cấp cao nhất nói riêng, và chính bản thân doanh nghiệp nói chung về vai trò quản lý chất lượng trong việc nâng cao năng suất, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Giám đốc Sở KHCN TP.HCM khẳng định rằng, các cam kết về chất lượng phải xuất phát trước tiên từ sứ mệnh tổng thể của doanh nghiệp, phải được kiến tạo từ nhóm các nhà quản lý ở cấp cao nhất, rồi từ đó được tuân thủ một cách nghiêm túc và khoa học ở tất cả bộ phận, quy trình liên quan.
Song hơn bao giờ hết, vẫn theo lời ông Dũng, tất cả hoạt động cải tiến quy trình sản xuất, nâng cao năng suất – chất lượng phải được thực hiện một cách đồng bộ, có tính kế thừa và hướng đến mục tiêu chung là tạo lợi nhuận cho doanh nghiệp trong khi vẫn đảm bảo các cam kết khác của doanh nghiệp đối với xã hội, môi trường và người lao động.
Nâng tầm thương hiệu, vươn ra toàn cầu
Bà Tăng thị Thu Lý – Phó Tổng Giám đốc SAMCO, đơn vị đạt giải Bạc – Giải thưởng Chất lượng quốc gia năm 2017 chia sẻ rằng, danh hiệu GTCLQG là cam kết sắc son của doanh nghiệp về chất lượng sản phẩm – dịch vụ, cũng như các hoạt động thúc đẩy cải tiến năng suất, đào tạo nguồn nhân lực.

Đại diện SAMCO nhận Giải thưởng chất lượng Quốc gia năm 2017.

“Bởi GTCLQG được đánh giá theo 7 tiêu chí vốn dĩ rất sát bộ tiêu chí của Giải thưởng Chất lượng Quốc tế châu Á – Thái Bình Dương nên Ban lãnh đạo công ty quyết định tham gia với suy nghĩ rằng việc đạt GTCLQG sẽ chứng tỏ chất lượng sản phẩm – dịch vụ do SAMCO cung ứng ngang tầm khu vực, quốc tế”, nữ Phó Tổng Giám đốc Tăng thị Thu Lý tự tin chia sẻ.
Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Đặng Ân – Giám đốc phụ trách chất lượng tại công ty Tân Quang Minh (giải Bạc GTCLQG 2017) khẳng định danh hiệu này không chỉ giúp Tân Quang Minh nâng tầm thương hiệu, tăng khả năng cạnh tranh. “Quá trình tham gia giải thưởng là cơ hội để công ty rà soát lại hoạt động. Từ đó, công ty hoàn thiện những nội dung còn thiếu sót và tiếp tục cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm để phục vụ nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng”, ông Ân nhấn mạnh.
Đại diện công ty Tân Quang Minh cũng tự tin cho biết thêm rằng, bên cạnh các dây chuyền hiện đại của nước ngoài, sau một thời gian, đội ngũ kỹ sư chất lượng cao tại công ty đã cải tiến lại, hay tự thiết kế mới trên nền tảng kinh nghiệm và công nghệ gốc, và tất cả những đổi mới này đều được lãnh đạo công ty khích lệ, tạo điều kiện tối đa để thử nghiệm, đưa vào thực tế sản xuất.
Cũng theo bà Lý, với SAMCO, tiêu chí thứ nhất (theo quy định bình xét của GTCLQG) là Vai trò của lãnh đạo được đơn vị này đặc biệt chú trọng, bởi lẽ sứ mệnh của SAMCO về định hướng phát triển sản xuất – kinh doanh, cam kết về chất lượng đối với tất cả dịch vụ – sản phẩm cung cấp ra thị trường, đến khách hàng phải được xuyên suốt, đồng thời tuân thủ thực hiện một cách rất nghiêm túc từ cấp quản lý.
Về cơ bản, theo đại diện lãnh đạo SAMCO, đơn vị này luôn đề cao quan điểm chất lượng là cốt lõi của kinh doanh dịch vụ, còn con người là trọng tâm của sự đổi mới sáng tạo, phát triển của doanh nghiệp. Lẽ đó, ngoài việc triển khai các hoạt động sản xuất kinh doanh bám sát định hướng của Ban lãnh đạo cũng như tuân thủ nghiêm ngặt mọi quy trình kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc tế do các đối tác như Toyota, Mercedes-Benz hay ISUZU giao ước, thì SAMCO và các đơn vị thành viên còn linh động cải tiến các quy trình phục vụ khách hàng, và hơn bao giờ SAMCO xem thông tin phản hồi từ khách hàng chính là nền tảng thông tin cực kỳ quan trọng, có trọng số cao trong hoạt động nâng cao chất lượng dịch vụ.
“Với SAMCO, chất lượng dịch vụ không chỉ là cam kết với nhà sản xuất, đối tác mà còn là điều kiện kiên quyết trong việc phụng sự khách hàng”, nữ đại diện SAMCO nhấn mạnh.
Cả bà Tăng thị Thu Lý và ông Nguyễn Đặng Ân cùng cho rằng “đổi mới công nghệ, nâng cao trình độ nhân lực là yếu tố sống còn, quyết định thành bại của doanh nghiệp”, và danh hiệu GTCLQG mà hai đơn vị này đạt được chính là cam kết sắc son của doanh nghiệp về chất lượng sản phẩm – dịch vụ, cũng như các hoạt động thúc đẩy cải tiến năng suất, đào tạo nguồn nhân lực.
Sáng nay 16/5, tại Không gian Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo – SIHUB, Sở KHCN và Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng TP.HCM sẽ long trọng tổ chức lễ công bố và tuyên dương 6 đơn vị của Thành phố đạt Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2017. 

Phát biểu tại lễ tuyên dương và trao tặng Giải thưởng chất lượng quốc gia năm 2017 diễn ra hôm ngày 22/4/2018, Bộ trưởng KHCN Chu Ngọc Anh đánh giá cao tầm quan trọng và ý nghĩa của Giải thưởng, khẳng định các doanh nghiệp đạt GTCLQG chính là những đại diện tiên phong trong việc xây dựng văn hóa chất lượng và áp dụng thành công các mô hình, hệ thống quản lý mới cùng những công cụ cải tiến giúp tăng năng suất để đạt hiệu quả kinh doanh nổi bật, đóng góp tích cực đối với sự phát triển của đất nước, và cho cộng đồng, xã hội.Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cũng khuyến khích các doanh nghiệp cần tiếp tục đổi mới, đồng thời bày tỏ mong muồn ngày càng có nhiều doanh nghiệp tiếp cận GTCLQG nhằm xem GTCLQG như một bộ tiêu chí quản trị đạt chuẩn quốc tế, từ đó làm động lực cải thiện toàn diện hoạt động, nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ và tăng cường năng lực cạnh tranh.