Làm việc cho Facebook đồng nghĩa với cống hiến cho một trong những công việc gian nan và áp lực nhất ngành công nghiệp điện toán, nhưng đồng thời bạn cũng được sống trong một môi trường chuyên nghiệp biết cách nuôi dưỡng và trân quý người tài. Hầu hết trong số đó là những tài năng về công nghệ kỹ thuật – những người giúp xây dựng các ứng dụng và dịch vụ cho Facebook, khiến mạng xã hội trở nên không thể thiếu trong cuộc sống con người.
Thế nhưng, trong “sư đoàn” hàng ngàn kỹ sư máy tính, đâu là những cái tên nổi bật nhất đã góp phần không nhỏ vào thành quả rực rỡ ngày nay của Facebook và các sản phẩm nhánh phụ của Người khổng lồ mạng xã hội.
Business Insider đã chọn ra và xếp hạng 16 kỹ sư quan trọng nhất của Facebook, từ những người giữ nhiệm vụ duy trì các hoạt động cốt lõi của Đế chế chữ F màu xanh, tới những cá nhân kiệt xuất khác đảm nhận vai trò lãnh đạo những ý tưởng tham vọng nhất của công ty.
Đây đều là những người làm việc trực tiếp với vai trò kỹ sư máy tính thuộc nhiều mảng. Họ có thể không phải là người đứng đầu trực tiếp đưa ra quyết định cuối cùng, nhưng đích thị là những nhân vật then chốt xử lý mọi nỗ lực liên quan đến kỹ thuật trong công ty, giúp lèo lái chân vịt để kình ngư Facebook luôn hoạt động hiệu quả nhất.
Để rút ngắn danh sách và tập trung hơn và những cá nhân then chốt. Danh sách này sẽ bỏ qua các nhà lãnh đạo “chóp bu” như CEO Mark Zuckerberg – vốn từng có lịch sử làm việc về kỹ thuật nhưng không còn liên quan đến phân mảng này nữa, cũng như các giám đốc điều hành khác như Jay Parikh hay Mike Schroepfer – người chịu trách nhiệm giám sát mảng kỹ thuật nhưng không trực tiếp tham gia vào làm việc mà dành thời gian tập trung cho những mục tiêu vĩ mô khác.
1. Yael Maguire – Mang sứ mệnh kết nối cả thế giới
Facebook hồi tháng 6 vừa rồi đã công bố dừng kế hoạch phát triển drone phát Wi-Fi, sau khi nhiều sự cố xảy ra làm chấn động toàn công ty ảnh hưởng đến dự án, nhưng nỗ lực kết nối nhiều người hơn với Facebook chưa bao giờ dừng lại.
Với mục tiêu cung cấp kết nối Internet tới hàng tỷ người chưa được vào mạng, công ty đang nghiên cứu tìm tòi nhiều giải pháp khác nhau – từ sử dụng cột sóng chuyên dụng tới bắt tay thỏa thuận với công ty bên thứ ba về phát triển phương tiện bay gắn thiết bị thu phát internet.
Và kỹ sư thiên tài đứng đằng sau tất cả những nỗ lực trên đương nhiên là Yael Maguire, Cử nhân 2 bằng đại học MIT (Massachusetts Institute of Technology) và Queen’s, người đồng sáng lập startup về chip ThingMagic, đồng thời giữ chức vụ Giám đốc kỹ thuật chuyên về Nhận dạng qua tần số vô tuyến trước khi gia nhập Facebook năm 2012.
Maguire từng được MIT Technology Review mô tả là một “con thú ăn thịt trong lĩnh vực công nghệ, sẵn sàng đối mặt với nhiều mảng phức tạp như vật lý, kỹ thuật, sinh học và thiết kế phần mềm”.
2. Lars Backstrom – Linh hồn của News Feed
Lars Backstrom phụ trách mảng kỹ thuật của một trong những sản phẩm lớn mạnh nhất nhưng cũng gây nhiều tranh cãi nhất “cộp mác” Facebook: News Feed.
Trong hơn một năm qua, sản phẩm của Lars Backstrom đã chứng kiến sự xét nét tỉ mỉ đến từ cộng đồng sau nhiều bê bối mang tính thời sự, điển hình là thảm họa rò rỉ thông tin Cambridge Analytica ảnh hưởng đến hơn 87 triệu người dùng bị phanh phui hồi tháng 4 vừa rồi.
Theo LinkedIn, vai trò của Backstrom bao gồm “chịu trách nhiệm xử lý xếp hạng cũng như cơ sở hạ tầng hậu cần của News Feed”. Nói cách khác, Lars là người giúp đảm bảo con tàu News Feed liên tục lăn bánh.
Lars Backstrom giữ chức vụ Phó giám đốc kỹ thuật Facebook kể từ tháng 8/2013, nhưng ông đã làm việc tại Mạng xã hội lớn nhất hành tinh từ 2009. Trước đó, Lars xây dựng cơ sở hạ tầng cho tính năng People You May Know (chức năng gợi ý kết bạn trên Facebook) và quản lý đội kỹ sư News Feed Ranking cũng như Feed Ads. Ông có bằng Tiến sĩ khoa học điện toán từ Đại học Cornell.
Backstrom còn viết một vài đầu sách về Facebook bao gồm cuốn Romantic partnerships and the dispersion of social ties: A network analysis of relationships status on Facebook (tạm dịch: Những mối quan hệ lãng mạn và sự lan truyền của ràng buộc xã hội: Phân tích về Trạng thái mối quan hệ trên Facebook) và cuốn Meme-tracking and the Dynamics of the News Cycle (tạm dịch: Theo dõi Meme và tính Năng động của Vòng xoay Tin tức).
3. Maher Saba – Người biến Livestream thành sự thật
Facebook trong vài năm gần đây đã chi rất mạnh tay cho các nỗ lực làm video. Từ xây dựng một nền tảng livestream cạnh tranh trực tiếp với Periscope của Twitter và Twitch của Amazon, đến lôi kéo nhiều đối tác truyền thông đa phương tiện về làm show cho nền tảng Facebook Watch của mình.
Dẫn dắt đội kỹ sư phụ trách mảng nòng cốt này là Maher Saba, Cử nhân của Đại học Texas tại Austin và Purdue Austin. Saba đã từng làm việc tại IBM và Microsoft trước khi về với ngôi nhà Facebook vào tháng 11/2013.
Ông hiện giữ chức vụ Phó giám đốc kỹ thuật phụ trách mảng video, livestream trực tiếp và tin tức. Ông tự cho rằng mình là một nhà lãnh đạo kỹ thuật luôn muốn tìm được những giải pháp đơn giản cho những vấn đề phần mềm phức tạp.
4. Raymond Endres – “Cựu binh” Microsoft quản lý một trong những ứng dụng nhắn tin miễn phí lớn nhất hành tinh
Trước khi đầu quân cho Facebook, Raymond Endres là nhân viên của Microsoft tại Seattle từ năm 1991 tới tháng 6/2011. Trong suốt quãng thời gian 20 năm tại Microsoft của mình, Edres phụ trách rất nhiều mảng khác nhau, từ thiết kế phần mềm trên Windows 3.1 tới quản lý phát triển Windows Live. Tại Facebook, Endres là Phó giám đốc kỹ thuật phụ trách Messenger.
Lại nói về Messenger, xuất phát điểm là một chức năng phụ trợ ở cạnh bên phải trang chủ Facebook, Messenger đã tăng trưởng không ngừng nghỉ trong nhiều năm gần đây và với hơn 1,3 tỷ người dùng, ứng dụng nhắn tin của Facebook đã trở thành một trong những “hit” thành công nhất trong tất cả các ứng dụng nhắn tin miễn phí.
5. David Mortenson – Người hy sinh chọn vị trí “Hỗ trợ”
Đội ngũ kỹ sư khổng lồ của Facebook sẽ không thể hoàn thành nhiệm vụ của mình nếu không có được công cụ thích hợp, và đó là lúc họ cần đến David Mortenson.
Tương tự các Phó giám đốc khác, David Mortenson quản lý đội kỹ sư Phát triển Cơ sở hạ tầng. Theo mô tả trên LinkedIn của ông, nhiệm vụ của toàn đội là “ giúp các kỹ sư mảng khác của Facebook đạt năng suất cao nhất có thể sao cho công ty có thể xây dựng được những sản phẩm nhanh hơn, mạnh hơn, đẹp đẽ hơn mang lại cho mọi người sức mạnh xây dựng cộng đồng và đưa cả thế giới lại gần nhau hơn”.
Trước khi về Facebook năm 2011, Mortenson từng làm việc tại Microsoft, giữ chức vụ Giám đốc phát triển. Ông theo học tại Đại học Sherbrooke và Đại học Washington ngành khoa học điện toán.
6. Mike Krieger – Instagram
Mike Krieger là một trong hai nhà sáng lập của Instagram – mạng xã hội ảnh phổ biến nhất hành tinh được Facebook mua lại với giá 1 tỷ USD hồi 2012. Chàng doanh nhân trẻ người Brasil sau khi bán Instagram cho Facebook vẫn tiếp tục giữ cương vị Giám đốc kỹ thuật của công ty.
Trong một phỏng vấn với The Independent năm 2017, Krieger đã khuyên các nhà sáng lập khác rằng “đừng cố bành trướng trong thời gian ngắn”, và rằng “điều quan trọng nhất là người dùng cảm nhận được một sự kết nối với những con người đứng đằng sau sản phẩm”.
Về bản thân Krieger, anh hiện có gần 3 triệu người theo dõi trên Instagram, thậm chí cả chú chó Juno của anh cũng “nổi như cồn” trên nền tảng của chủ nhân, đạt hơn 10,000 lượt đăng ký theo dõi.
Trước khi Instagram bắt đầu năm 2010, Krieger đã làm công việc của một nhà thiết kế giao diện và kỹ sư của dịch vụ nhắn tin Meebo, trước đó là trợ giảng tại Đại học Stanford và thực tập tại Microsoft.
7. Pedro Canahuati – Nhân viên “bảo vệ”
Quy mô khổng lồ của Facebook đồng nghĩa với việc công ty phải đấu chọi với rất nhiều rủi ro về bảo mật hằng ngày. Và người đàn ông đứng đằng sau các giải pháp bảo mật của mạng xã hội không ai khác chính là Pedro Canahuati – có trách nhiệm bảo vệ cơ sở hạ tầng của Facebook khỏi bất kỳ thứ gì từ các hacker nghiệp dư tới những thế lực thù địch nước ngoài. Pedro đã làm việc được 9 năm tại Facebook và từng chịu trách nhiệm mảng ổn định trang web trước khi chuyển giao hoàn toàn sang bảo mật hồi 2016. Trước đó, Canahuati từng làm giám đốc hoạt động tại trang truyền thông đa phương tiện Buzznet.
Canahuati tốt nghiệp Đại học Maryland ngành Khoa học điện toán và Đại học American InterContinental ngành Công nghệ thông tin.
Pedro Canahuati (bên trái)
8. Jason Taylor – Phụ trách trí thông minh nhân tạo
Nhiều năm gần đây chứng kiện trí thông minh nhân tạo (AI) được tích hợp sâu vào các nền tảng của Facebook, từ tự động quản lý nội dung khủng bố tới quét và mô tả ảnh cho người dùng khiếm thị.
Duy trì và bảo dưỡng cơ sở hạ tầng phục vụ AI là nhiệm vụ của Jason Taylor, Phó giám đốc cơ sở hạ tầng của công ty. Ông từng làm Giám đốc kỹ thuật của một công ty chuyên in card cho tới 2009 và trước đó là nhà sáng lập của nền tảng chứng thực quà tặng Lucidity.
Jason Taylor có bằng tiến sĩ ngành Điện toán lượng tử và Laser siêu tốc của MIT và đã theo học ngành điện kỹ thuật, vật lý và toán học tại Đại học Vanderbilt.
9. Rajeev Rajan – Phụ trách “bán hàng”
Trưởng bộ phận kỹ thuật sản phẩm Marketplace, Rajeev Rajan, là người phụ trách chăm nom công việc mua-bán, nhưng là công việc mua bán của 2 tỷ người dùng Facebook tại chợ Facebook có tên Marketplace, ra mắt cuối 2016.
Marketplace được xem là câu trả lời của Facebook dành cho Craigslist. Dịch vụ Người khổng lồ Menlo Park cung cấp cho phép người dùng đăng tin rao bán bất cứ thứ gì từ những sản phẩm gia dụng thông thường tới ô tô, xe máy.
Lại nói về Rajan, ông gia nhập Facebook hồi tháng 7/2017, và Facebook chỉ là bến đỗ thứ hai của ông kể từ khi tốt nghiệp tại Đại học Illinois năm 1 994. Công việc trước đây của ông là kỹ sư phần mềm tại Microsoft, trước khi ông được cất nhắc lên làm Giám đốc kỹ thuật phụ trách sản phẩm Office 365.
10. Vladimir Fedorov – Phụ trách “bơm” quảng cáo lên News Feed
Khỏi phải nói, quảng cáo chính là nguồn lợi nhuận lớn nhất của Facebook, và người giữ cho cơ ngơi kinh doanh nhiều tỷ USD của Facebook hoạt động trơn tru không ai khác chính là Vladimir Fedorov. Công việc chính của Fedorov là giám sát và quản lý đội kỹ sư quảng cáo, từ cách đưa quảng cáo lên Feed tới số lượng quảng cáo.
Lịch sử của Fedorov bắt đầu với Microsoft. Ông làm tại đây ngay sau khi tốt nghiệp từ Caltrch năm 2001 để rồi 7 năm sau về đầu quân cho Facebook với vị trí ban đầu là kỹ sư lập trình API cho Facebook.
11. John Carmack – Phụ trách mảng Thực tế ảo VR
John Carmack có thể được xem là huyền thoại trong ngành công nghiệp game. Với hàng loạt chiến tích lẫy lừng, bao gồm từ đồng sáng lập phần mềm và dẫn dắt phát triển nhiều tựa game “bất hủ” như Doom, Wolfenstein 3D và Quake.
Năm 2013, Carmack gia nhập startup kính thực tế ảo Oculus với tư cách là Giám đốc kỹ thuật trước khi Oculus được Facebook mua lại năm 2014.
Vị kỹ sư 47 tuổi vẫn tiếp tục giữ chức vụ CTO cho tới tận hôm nay, lãnh đạo nhiều nỗ lực phát triển kính Oculus của Facebook hướng tới công nghệ tương lai VR – vốn là công nghệ nhiều người tin rằng sẽ là cột mốc đột phá tiếp theo của làng giải trí và game.
Có một câu chuyện thú vị về Carmack và cố CEO Steve Jobs: Hồi 2010, Steve Jobs nhờ Carmack hoãn… đám cưới của mình lại để đến phát biểu tại Hội thảo MacWorld Expo năm 2000. Không có gì bất ngờ, Carmack đã thẳng thừng từ chối lời đề nghị.
12. Nam Nguyen – Phụ trách nhân sự mảng kỹ thuật phần mềm cho nền tảng Facebook
Vị Phó giám đốc kỹ thuật người Mỹ gốc Việt Nam Nguyen đảm nhận công việc chính là giám sát phát triển phần mềm trên nền tảng Facebook. Nam Nguyen có một lịch sử làm việc dày, bắt đầu từ 12 năm làm việc tại Yahoo, sau đó là Cisco và Bay Networks. Ông tốt nghiệp Đại học Santa Clara và California Davis.
Ngoài ra, ông còn làm nhân viên… bảo vệ tại trường mẫu giáo nơi con đang học. Ông viết trên LinkedIn rằng mình đã học được cách tận hưởng những công việc nhỏ nhặt nhất trong cuộc sống.
13. Vijaye Raji – Phụ trách các nỗ lực về game và streaming
Vijaye Raji giữ vị trí lãnh đạo các nghiên cứu về game của Facebook, cả mặt kỹ thuật lẫn thành phẩm.
Facebook có lẽ được biết đến nhiều nhất với Farmville và Mafia Wars – hai tựa game miễn phí dễ gây nghiện vẫn giữ ngôi số 1 về độ “tai tiếng” khi luôn spam gợi ý bạn bè chơi cùng. Song hướng đi của Facebook gần đây đã chuyển trọng tâm sang các mảng khác, bao gồm các công cụ để livestream video game như Twitch của Amazon.
Kể từ khi gia nhập Facebook vào 2011, Raji đã thử sức với nhiều mảng nghiên cứu từ Marketplace tới quảng cáo ứng dụng di động và Audience Network. Vị kỹ sư phần mềm sau khi tốt nghiệp Đại học Pondicherry năm 1999 đã từng làm việc tại Nokia và Microsoft.
14. Rafa Carmago – Phụ trách phần cứng sản phẩm
Building 8 là nơi Facebook nghiên cứu phát triển sản phẩm phần cứng dành cho người tiêu dùng – tương tự như loa thông minh sử dụng AI mà nhiều nguồn tin đồn hãng sẽ ra mắt.
Facebook chưa công bố người đứng đầu của Building 8 kể từ khi Regina Dugan rời công ty hồi tháng 10/2017, tuy nhiên Rafa Carmago vẫn đang tạm phục vụ với chức vụ Trưởng bộ phận kỹ thuật sản phẩm nơi đây.
Carmago đã từng làm việc tại Google với vị trí Trưởng bộ phận kỹ thuật sản phẩm cho ATAP, cùng với đó là một thời gian ngắn tại Intermec và Amazon sau 12 năm cống hiến cho Motorola. Rafa tốt nghiệp tại Đại học Politécnica thuộc Madrid, Tây Ban Nha.
15. Nitin Gupta – Quản lý và chăm sóc khách hàng của WhatsApp
WhatsApp – ứng dụng được Facebook mua lại – sở hữu riêng một đội chăm sóc khách hàng. Trong đó, Trưởng bộ phận kỹ thuật cơ sở hạ tầng Nitin Gupta đứng đầu đảm bảo mọi việc vận hành trơn tru.
Ông gia nhập ngôi nhà thứ hai Facebook hồi tháng 10/2016, sau khi giữ chức Phó chủ tịch kỹ thuật tại công ty công nghiệp Riverbed Technology và có bằng thạc sĩ ngành công mạng lưới thông tin của Đại học Carnegie Mellon.
16. James Everingham – giúp Facebook tiếp cận với blockchain
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là James Everingham. Tháng 5/2018, Facebook đã gây sốc trên toàn thế giới khi tuyên bố sẽ tham gia vào blockchain – thứ công nghệ đang nổi đình nổi đám đứng đằng sau đồng tiền ảo bitcoin và các đồng khác.
Bên cạnh James, Facebook còn mang tới nhiều cái tên nặng ký khác như David Marcus, Giám đốc điều hành cũ của Messenger, nguyên Phó chủ tịch sản phẩm của Instagram Kevin Weil cũng được thuê là phó chủ tịch sản phẩm của blockchain.
James trước đây từng làm kỹ sư tại Instagram. Trước khi gia nhập với Zuckerberg, Everingham từng làm Phó giám đốc kỹ thuật tại Yahoo, chủ của 2 startup có tên LiveOps và Luminate.
James Everingham theo học khoa học máy tính tại Đại học Penn State.
