Gián là một sinh vật kỳ lạ, chúng có thể sống sót qua vài tuần khi đã mất đầu, trong khi hầu hết các động vật cũng như con người đều chết ngay lập tức. Tại sao lại như vậy nhỉ?
Nếu hỏi 10 người thì có đến 9 người sợ hay ghét gián bởi chúng là sinh vật bẩn thỉu giống như ruồi, nhặng. Nhưng ít ai biết được con vật bị nhiều ghét bỏ này lại có một khả năng sinh tồn đáng nể: “Mất đầu nhưng vẫn sống được trong vài tuần”.
Trước hết cần biết rằng nếu con người hay động vật bị mất đầu, chỉ riêng việc mất máu quá nhiều và huyết áp giảm khiến oxy cùng chất dinh dưỡng tới các mô trong cơ thể là đủ khiến chúng ta mất mạng. Ngoài ra, con người và động vật thở bằng miệng hoặc mũi và não kiểm soát các chức năng sống còn này, vì thế khi mất đầu, việc thở cũng không còn. Hơn nữa, cơ thể người nếu không có đầu, chắc chắn không thể ăn và sẽ chết đói.
Song gián lại là một điều khác biệt. Cơ thể chúng không tồn tại các mạch máu rộng như chúng ta – những mạch máu nhỏ cần áp suất cao để bơm máu đi khắp nơi, chúng có hệ tuần hoàn mở với áp suất thấp hơn nhiều nên chất dịch mang sự sống chỉ đơn giản nằm yên như một khối thống nhất.
Gián không hệ thống mạch máu như con người để vận chuyển oxy. (Ảnh: ZenQuiz.net)
Khi bị mất đầu, cổ gián sẽ liền lại bằng máu cục và đủ thời gian liền vết thương. Hơn nữa, sinh vật này không thở bằng đầu nên máu của chúng không có chức năng vận chuyển oxy. Thực chất, gián cũng lấy khí trời bằng các lỗ thở, nằm trên các đốt cơ thể; các lỗ thở hút không khí trực tiếp vào các mô thông qua một loạt ống nhỏ gọi là khí quản.
Nếu một người có thể giữ lại lượng máu đã mất khi đầu không còn, họ vẫn không thể sống thiếu não bộ. Bởi lúc đó sẽ không có khả năng suy nghĩ hay cảm nhận, đơn giản hơn họ chỉ là cái xác không hồn. Tuy nhiên, gián có điểm vượt trội hơn là chúng không chỉ có não bộ là điểu khiển các hoạt động, các hạch thần kinh phân bố khắp cơ thể cho phép loài động vật này bay, chạy và phản ứng với tác động bên ngoài ngay cả khi đầu đã không còn. Chúng chỉ thực sự chết vài tuần sau đó khi vết thương bị nhiễm trùng hoặc không có thức ăn, nước uống.
Ngoài bộ não, gián còn có các hạch thần kinh giúp chúng có thể vận động ngay cả khi không có đầu. (Ảnh: iHome108)
Chính xác là gián có thể sống không đầu trong 1 tháng không thức ăn hay 2 tuần không có nước. Christopher Tipping – nhà sinh vật học tại Đại học Delaware Valley ở Doylestown, Hoa Kỳ đã làm thí nghiệm để kiểm chứng điều này khi ông cắt đầu 2 con gián châu Mỹ, làm lành vết thương bằng sáp để chúng không bị mất dịch và chết. Kết quả rất bất ngờ khi 2 con gián vẫn có thể sống trong vài tuần trong một cái bình. Ông chia sẻ: “Chúng đứng rất vững, sờ vào nhau và di chuyển.”
Ngay cả bản thân cái đầu gián bị cắt ra cũng có thể sống sót và vẫy râu thêm vài giờ trước khi mất hết nước. Nếu cái đầu được đem đi đông lạnh và cung cấp chất dinh dưỡng thì thậm chí nó còn có thể sống lâu hơn.
Một số thông tin khác liên quan đến gián:
Sơn Tùng