Chắc hẳn khi nghĩ tới Bắc Cực, bạn sẽ hình dung ra mảnh đất đầy băng giá cùng những chú gấu, một nơi vô cùng hoang vu lạnh lẽo. Liệu trong suốt thời gian dài trong quá khứ nơi đây có luôn lạnh lẽo và hoang vu như vậy? Một số tấm bản đồ Bắc Cực từ thủa sơ khai sẽ hé mở cho chúng ta biết những bí ẩn mà xưa nay chưa ai biết tới về khu vực rộng lớn này.
Bắc Cực được thể hiện chi tiết lần đầu tiên trên bản đồ trong thế kỷ 16, nơi này đã từng có sự sống và vô cùng sôi động. Tuy nhiên sự xuất hiện sớm nhất của Bắc Bực trong bản đồ là một khu vực phía Bắc của nó trong các bản đồ khí hậu của Macrobius từ thế kỷ thứ 5. Tấm bản đồ này có tiêu đề “Inhabitabilis” cùng với tấm bản đồ của phía Nam.
Macrobius, một bản đồ thế giới có niên đại từ thế kỷ thứ 9. (Ảnh: The Conversation)
Trong bản đồ thế giới thời Trung Cổ, cực Bắc cũng như cực Nam là những khu vực được gắn với rất nhiều truyền thuyết. Bạn có thể thấy trên một mappamundi (bản đồ Thiên Chúa giáo) thời Trung cổ những người khổng lồ Gog và Magog từ truyền thuyết về vua Alexander ở khu vực phía Bắc của Siberia hiện đại.
Bạn có thể thấy những sinh vật bị biến dạng với bàn chân lớn hoặc những khuôn mặt trong ngực của chúng cư trú ở vành phía Nam của thế giới. Bạn chắc chắn sẽ thấy những hòn đảo thần thoại và những nơi không hề tồn tại xuất hiên bên cạnh những nơi có tồn tại khác.
Bản đồ biển và mô tả vùng đất phía Bắc – Carta Marina, được vẽ bởi giáo sỹ Công giáo người Thụy Điển Olaus Magnus vào năm 1527. (Ảnh: Admical)
Hình ảnh những con quái vật được miêu tả. (Ảnh: are.na)
Nhưng với những người tạo ra và nhìn vào những bản đồ này, những nơi này là thật cho dù chúng có tồn tại hay không. Đây là sức mạnh tuyệt vời của bản đồ, một sức mạnh không bị suy giảm theo thời gian. Ví dụ như đảo Frisland xuất hiện như một Iceland thu nhỏ thứ hai và thậm chí đôi khi là một phần của mũi phía Nam của Greenland. Frisland có nguồn gốc từ người Hy Lạp và có một sức quyến rũ thần bí. Một sự quyến rũ tương tự tới từ hành lang Tây Bắc mô tả đặc điểm của “hòn đá của nhà giả kim”.
Vì địa lý của miền Bắc trở nên được xác định rõ hơn từ cuối thế kỷ 15, các tính năng nhanh khác chóng phổ biến trên những tấm bản đồ. Những con tuần lộc, gấu Bắc cực và các sinh vật khác xuất hiện nhiều trên bản đồ Olaus Magnus của Scandinavia.
Một trong những đặc điểm thú vị nhất của Bắc Cực xuất hiện lần đầu tiên trên thế giới năm 1492 trong tấm bản đồ của Martin Behaim. Đây là một cực Bắc Cực vô cùng đặc biệt với bốn con sông chạy đối xứng. Đặc điểm này được lặp lại trong nhiều bản đồ khác nhau trong nhiều thập kỷ sau đó, bao gồm bản đồ thế giới nổi tiếng của Gerard Mercator năm 1569 và bản đồ bản đồ năm 1595.
Bản đồ thế giới của nhà địa lý học người Flemish (ngôn ngữ của vùng Flanders, miền Bắc nước Bỉ) Gerard Mercator vẽ ra năm 1595 (1606). (Ảnh: Freedom World News)
Dù những thông tin trên bản đồ có phải là sự thật hay không, các nước châu Âu thời đó đã rất nghiêm túc trong việc tìm hiểu về khu vực Bắc Cực này để mở rộng lãnh thổ của họ. Đối với nước Anh trong thế kỷ 16, lời hứa về một đường tắt phía Bắc đến Thái Bình Dương và những người giàu từ Trung Quốc đã đổ nhiều của cải để khám phá vùng đất này.
Câu chuyện về việc tìm kiếm Hành lang Tây Bắc là một câu chuyện hấp dẫn và là một minh họa cho thấy con người hoàn toàn có thể biến những cuộc tìm kiếm thành sự thật nếu họ tin vào chúng và nếu như chúng có xuất hiện trên bản đồ.
Hoài Anh
Có thể bạn quan tâm: