Một nhóm các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm phản lực của NASA ở California công bố một nghiên cứu cho thấy rằng gần cực của vệ tinh Europa, các axit amin có thể đã tồn tại trong suốt 10 triệu năm nay và chỉ cách mặt đất từ ​​1cm đến 3cm.
Nordheim chia sẻ với tạp chí IFLScience: “Europa thực sự rất thú vị đối với các nhà khoa học hành tinh bởi vì chúng tôi nghĩ rằng cuộc sống có thể tồn tại trong đại dương nằm cách mặt đất băng giá của nó. Điều thực sự bất ngờ là chúng tôi nghĩ rằng vật chất từ đại dương của Europa có thể đã được vận chuyển lên bề mặt.”
Vấn đề chính là lượng bức xạ phóng lên Europa bởi sao Mộc. Điều này khiến cho bất kỳ vật liệu sinh học nào từ đại dương đẩy lên đều có thể sẽ bị phá hủy. Tuy nhiên, có vẻ như một số vật liệu sinh học có thể tồn tại ở những khoảng cách tương đối nhỏ ngay bên dưới bề mặt.
Biểu đồ toàn cảnh Europa cho thấy lượng phóng xạ rất lớn tại phần xích đạo. (Ảnh: Nature Astronomy)
Nhóm nghiên cứu phát hiện rằng một số vùng trên Europa có thể phải chịu một lượng phóng xạ khoảng 74 triệu grays (Gy) từ bức xạ của sao Mộc. Vi khuẩn kháng phóng xạ nhất của Trái Đất, Deinococcus radiodurans, chỉ có thể sống được tới 5.000 Gy, vì vậy chúng ta có thể loại trừ việc tìm ra bất kỳ sinh vật sống nào. Nhưng dấu hiệu của cuộc sống có thể vẫn tồn tại.
John Cooper từ Trung tâm chuyến bay vũ trụ Goddard của NASA cho biết:
“Họ có thể đã tìm thấy các mảnh sinh hóa của quá khứ được trộn lẫn vào lớp băng bao phủ trên bề mặt, chẳng hạn như axit amin. Điều này có nghĩa là trong một nhiệm vụ sắp tới, như Europa Lander mà NASA đã đề xuất sẽ chỉ phải tác động xuống ngay bên dưới bề mặt Europa để tìm ra các chỉ số sinh học.”
Mức độ bức xạ ở các cực ít hơn so với ở đường xích đạo, đó là lý do tại sao vật liệu sinh học ở đây có thể dễ tiếp cận hơn. Có thể sẽ là tham vọng khi chúng ta mong muốn tìm kiếm được các sinh vật thực sự nhưng chắc chắn khả năng tìm thấy các dấu hiệu sinh học là rất lớn.
NASA hiện đang xem xét việc gửi một lander đến Europa. (Ảnh: matichon.co.th)
Cooper cho biết thêm rằng nếu một đoạn dò (probe) hạ cánh trong một khu vực có vật chất mới, lắng đọng trong vòng 1000 năm qua, chúng ta thậm chí có thể khám phá ra “các phân tử sinh học nguyên sơ hoàn toàn” mà không bị phá hủy bởi bức xạ.
Chúng ta không biết liệu đại dương của Europa có thể hỗ trợ cuộc sống ngay từ ban đầu hay không. Nordheim và nhóm của ông lưu ý rằng các tác động của thiên thạch có thể làm xáo trộn các phần của bề mặt, làm cho việc phát hiện trở nên khó khăn. Tuy nhiên những nghiên cứu trên đưa ra cho chúng ta một triển vọng về việc phát hiện ra sự sống ngoài hành tinh.
Europa dường như là một địa điểm sáng giá cho cuộc sống ngoài Trái Đất trong thập kỷ qua hoặc hơn thế nữa. Bây giờ chúng ta biết rằng bên dưới bề mặt băng giá của nó có một đại dương lỏng có thể chứa một số điều kiện cần thiết cho cuộc sống.
Tại cực của Europa, nước từ đại dương này được bắn vào không gian trong chùm, tương tự như một quá trình xảy ra trên Mặt Trăng của Sao Thổ Enceladus. Một số đề xuất đã gợi ý rằng chúng ta có thể bay qua những chùm này để lấy mẫu của chúng và xem chúng chứa những gì.
Các nhà khoa học từng phát hiện ra những cột nước khổng lồ trên mặt trăng Europa vào 2 năm trước. (Ảnh: SVT Nyheter)
NASA hiện đang phát triển một nhiệm vụ bay tới Europa vào đầu những năm 2020 gọi là Europa Clipper. Sứ mệnh này sẽ thực hiện một số chuyến bay bạo tới Mặt Trăng, lập bản đồ chi tiết bề mặt của hành tinh này. Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) của ESA ra mắt vào năm 2022 cũng sẽ nghiên cứu kỹ hơn về vệ tinh sao Mộc Europa.
Một chuyến bay tới Europa được coi là cách tốt nhất để tìm kiếm cuộc sống. NASA đang xem xét nhiều cách khác nhau để thực hiện việc này, chẳng hạn như đưa vào nhiệm vụ Europa Clipper.
Trong khi sao Hỏa thu hút được rất nhiều sự chú ý nhưng triển vọng tìm kiếm được sự sống trên hoặc gần bề mặt của nó rất mong manh thì những tín hiệu tại Europa đã mở ra những tia hy vọng mới cho các nhà khoa học. Nếu bí mật của Europa chỉ cách ngay dưới bề mặt của nó thì quả nhiên chúng ta nên dành thêm nhiều sự quan tâm cho hành tinh hấp dẫn này.
Nhật Quang